Nữ bác sĩ đầu tiên của Việt Nam: Xinh đẹp, tài giỏi và thạo 7 thứ tiếng

Bà Henriette Bùi Quang Chiêu sinh ngày 8/9/1906 tại Hà Nội và lớn lên ở Sài Gòn, xuất thân trong một gia đình tri thức và giàu có lúc bấy giờ. Đặc biệt, bà chính là nữ bác sĩ đầu tiên ở Việt Nam, vừa có ngoại hình ưa nhìn lại sở hữu năng lực học tập từng gây chấn động một thời.

Theo đó, từ nhỏ, bà Henriette Bùi Quang Chiêu được tạo điều kiện học hành tốt và cũng rất thông minh, luôn có thành tích học tập xuất sắc. Bà Henriette Bùi Quang Chiêu theo học tại Trường Saint Paul de Chartres (trường Nhà Trắng) tại Sài Gòn. Đến năm 1915, vì năng lực học tập quá tốt, bà thi vượt cấp và nhận bằng Certificat d'Études sớm 2 năm. Sau đó, bà theo học trường Collège des Jeunes Filles, tức Trường Trung học Gia Long nay là trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai thuộc quận 3, TP.HCM. 

Bà Henriette Bùi Quang Chiêu sang Pháp du học tại Trường Lycée Fenelon ở Paris vào năm 1926, lúc đó bà được 15 tuổi. Năm 1927, bà vào học Y tại Đại học Y khoa Paris, là nữ sinh người Việt hiếm hoi học ngành Y tại ngôi trường danh giá này. Vì vậy mà thời điểm đó, việc bà theo học tại đây được xem là sự kiện gây chấn động. Đặc biệt, việc có một nữ sinh người Việt tại một trường đại học danh tiếng của Pháp là bước đột phá trong hệ thống giáo dục của nước này.

Sau 7 năm học tập chăm chỉ, vào năm 1924, bà Henriette Bùi Quang Chiêu tốt nghiệp trường Y với luận án đạt loại xuất sắc. Đáng nói, bản luận án của bà thậm chí còn được Hội đồng giám khảo khen ngợi và tặng thưởng huy chương. Sau khi tốt nghiệp, bà Henriette chính thức theo đuổi ngành Y.

Đặc biệt, không chỉ sở hữu năng lực học tập hơn người mà bà Henriette Bùi Quang Chiêu còn gây choáng với khả năng ngoại ngữ của mình. Bà biết đến 7 thứ tiếng, bao gồm: Tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ý, tiếng La Tinh và tiếng Hy Lạp.

Vào năm 1935, theo lệnh của cha mẹ, bà Henriette về nước lấy chồng là ông Vương Quang Nhường, Tiến sĩ Luật khoa đầu tiên của Việt Nam. Lúc này, bà Henriette nhậm chức Trưởng khoa Hộ sinh cho một bệnh viện sản ở Chợ Lớn, chính thức trở thành nữ bác sĩ đầu tiên của Việt Nam. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân của vợ chồng bà chỉ kéo dài được 2 năm, vì bà quá bận, thường xuyên phải ra khỏi nhà vào đêm hôm để đi cứu người. Về sau, bà tái hôn với kỹ sư, đồng thời là bác sĩ Nguyễn Ngọc Bích, ông từng tốt nghiệp kỹ sư cầu cống từ trường nổi tiếng bậc nhất xứ Pháp “École Polytechnique”. Thời ấy, ngôi trường này chỉ dành riêng cho sinh viên ưu tú nhất của nước Pháp.

Trong suốt 44 năm theo nghề y, bà Henriette từng làm việc cả ở Việt Nam và Pháp và từng sang Nhật học thêm châm cứu để áp dụng trong ngành sản khoa. Vào năm 1961, bà sang Pháp sinh sống và mở phòng mạch riêng. Đến năm 1970, bà Henriette về nước, làm tình nguyện không lương trong ngành hộ sản và nhi khoa tại Bệnh viện Phú Thọ. Năm 1971, bà lại sang lại Pháp tiếp tục làm nghề y đến năm 1976 và mất vào ngày 27/4/2012 tại Paris, thọ 106 tuổi.

Đáng chú ý, bà Henriette còn hiến tặng biệt thự tư gia của bà ở số 28 đường Testard làm cơ sở cho Trường Đại học Y khoa Sài Gòn thuộc Viện Đại học Sài Gòn. Hiện tại, nơi đây thuộc Bảo tàng Chứng tích chiến tranh ở đường Võ Văn Tần, TP.HCM.