Cá bống vùi tro, đặc sản hấp dẫn, ăn một lần là nhớ đến từ Lai Châu

Xã Mường So (Phong Thổ) chính là nơi mà người người Thái trắng đã sinh sống từ lâu. Với khí hậu mát mẻ, cộng thêm phù sa từ dòng Nậm Lùn và Nậm Na bồi đắp, nơi đây nức danh với những sản vật tươi tốt như gạo tốt, ngô ngon, cá tươi ngọt. Cũng bởi có sông, có suối nên một trong những đặc sản rất đáng khám phá ở đây chính là cá bống vùi tro.  

Chắc hẳn khi nghe đến đây, nhiều người sẽ nghĩ rằng, món cá bống này là một món ăn quen thuộc, đâu có gì độc đáo. Tuy nhiên, hương vị mà món ăn này mang đến cho người thưởng thức sẽ vô cùng khác biệt và hoàn toàn mới lạ. Nó mang hương vị mang đậm vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc, lại mang đậm nét đặc trưng của riêng xã Mường Pho. 

Cá bống được lựa chọn để làm món ăn này, chính là loại cá được bắt tại suối Tùng Lâm. Cá bống có kích thước cỡ chỉ chừng 1 ngón tay cái của người lớn nhưng xương lại mềm và nhiều thịt lắm.

Cá tươi rói sau khi được bắt lên thì sẽ đem đi làm sạch và tẩm ướp thật đều cùng với hỗn hợp bao gồm ớt, sả, gừng, lá húng, hạt tiêu và đương nhiên không thể vắng mặt được loại gia vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc - mắc khén và lá hom. Đợi cho tới khi cá được ngấm đều gia vị thì người ta sẽ xếp lần lượt cá vào trong lá dong bánh tẻ, sau đó gói thật kín lại rồi vùi vào trong tro bếp lửa . Cứ đợi chừng 30 phút, người nấu sẽ lật gói lá dong một lần. Cứ làm như vậy chừng 2 - 3 lần thì sẽ cởi tro để lấy cá bên trong ra. 

Nếu chỉ nghe như vậy chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ món ăn này khá dễ làm. Tuy nhiên, theo như những người có kinh nghiệm nấu nướng ở đây lại cho rằng, món ăn này tưởng chừng đơn giản nhưng lại cần có sự khéo léo, cẩn thận và tinh tế vô cùng. Những mẻ cá khi đã được chọn để nướng thì nhất định phải có độ to, nhỏ bằng nhau để khi nướng cá được chín đều, không con nào bị tái hay cháy cả.

Các loại gia vị khi đem đi tẩm ướp cũng cần phải được xay nhuyễn, không được thiếu mất loại nào để cá được trọn vị. Một bí quyết nữa và cũng chính là điều quan trọng trong quá trình chế biến, đó là người nấu cần phải canh thời gian để lật cá sao cho chuẩn. Sao cho khi gỡ lá ra thì cá sẽ ăn được luôn, tránh tình trạng chưa chín lại phải bọc lại để nướng chín. Cũng chính vì có cách làm cầu kỳ mà món cá bống vùi tro này thường sẽ được bày trên bàn tiệc để thiết đãi khách quý với số lượng không nhiều vì không thể làm một lúc hàng loạt như bày cỗ, tiệc được. 

Cá sau khi nướng chín sẽ có vị bùi bùi mà không hề ngấy chút nào. Vì được ướp cẩn thận   cùng với các loại gia vị, nên cá nướng sẽ đậm đà, thơm lừng với phần thịt dai dai, quyện cùng với sả, lá dong, mắc khén, lá hom, gừng cay,... tạo nên một hương vị vô cùng riêng biệt.   

Cá bống vùi tro nếu đã từng thưởng thức món ăn này một lần rồi thì nhất định khó có ai có thể quên được hương vị đặc trưng mà nó mang lại. Món ăn này quả thực rất phù hợp để ăn cùng với xôi nếp hoặc cơm nóng và chén rượu ngô ấm áp khi thăm thú Lai Châu.