Chữa lùn cho con bằng tiêm hormone và những ngộ nhận sai lầm

Bác sĩ Chu Lý Hải Vân, Khoa Nội tiết, bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM cho biết trên VnExpress: Rất nhiều bậc cha mẹ đã tự ý mua thực phẩm chức năng chứa hormone tăng trưởng, canxi… về cho con uống để cải thiện chiều cao khi thấy con thấp bé hơn các bạn. Đây là một sự ngộ nhận do thiếu hiểu biết và các bậc phụ huynh cần điều chỉnh lại để tránh bị tốn kém và hỗ trợ con phát triển hiệu quả.

Nên cho đi khám hơn là chỉ đo chiều cao và tự ý dùng thuốc

Bác sĩ Vân phân tích, trẻ chậm tăng trưởng chiều cao do rất nhiều nguyên nhân như: yếu tố di truyền (gene), môi trường, chế độ dinh dưỡng, vận động, rối loạn nội tiết và bệnh tật… Trong đó, tỷ lệ trẻ thiếu nội tiết tố tăng trưởng, hay hormone tăng trưởng (GH) chỉ chiếm khoảng 1/4.000-10.000 trẻ, nhưng lại là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến tình trạng thấp bé ở trẻ em Việt Nam.

Thiếu hormone tăng trưởng là một bệnh lý, để xác định trẻ có thiếu hụt GH không phụ huynh cần phải cho con đi kiểm tra, bao gồm: khám tổng quát loại trừ nguyên nhân khác, chụp X quang xương bàn tay đo tuổi xương, xét nghiệm đánh giá hormone chuyên sâu, nhiễm sắc thể đồ, xét nghiệm đột biến gene... chứ không đơn thuần chỉ đo chiều cao. “Phác đồ điều trị được cá thể hóa cho từng trẻ và không phải tất cả trẻ em chậm tăng trưởng đều có chỉ định tiêm hormone", bác sĩ Hải Vân cho biết.

Đi khám, có phác đồ điều trị chính xác, thuốc dùng đúng liều lượng, điều trị kịp thời sẽ đạt hiệu quả tốt. Có thể bắt đầu liệu trình khi trẻ 4 tuổi và dùng thuốc đều đặn, không gián đoạn. Qua "thời gian vàng" này, khi dậy thì các sụn xương của trẻ sẽ đóng lại, GH không còn tác dụng. Cố dùng thêm GH sẽ dẫn đến các biến chứng to đầu ngón chân tay, xương hàm lớn, các cơ quan nội tạng phát triển quá mức...

“Thuốc tiên” và liệu trình giúp trẻ cao lớn vượt trội

Bác sĩ Hải Vân cho biết, tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương, 100 trẻ em được chuẩn đoán và điều trị hiệu quả việc chậm tăng chiều cao. Với phương pháp điều trị đúng, trong năm đầu tiên trẻ tăng 8-12 cm, các năm tiếp theo giảm dần, duy trì 8-10 cm. Kết thúc liệu trình, trẻ đạt chiều cao trung bình lúc trưởng thành.

"GH được chỉ định điều trị cho trẻ bị thiếu hormone tăng trưởng thật sự hoặc một số bệnh lý gây ra chậm tăng trưởng, giúp trẻ đạt mốc chiều cao trung bình theo tuổi và giới tính. Chúng tôi tuyệt đối không dùng GH phục vụ mục đích biến trẻ có chiều cao bình thường đạt được chiều cao theo kỳ vọng của phụ huynh", bác sĩ Vân nhấn mạnh.

Quá trình điều trị nội tiết tố cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt, ngủ nghỉ, vận động khoa học, đều đặn như: cho trẻ ngủ sớm, đủ giấc, chế độ dinh dưỡng tốt, tăng cường vận động với các môn bơi lội, bóng rổ… Thuốc gây ra một số tác dụng phụ, lành tính như: đau đầu, mệt mỏi, đau khớp trong thời gian đầu; rối loạn đường huyết, tuyến giáp… nên cần phải có sự chỉ định của bác sĩ về liều lượng, giám sát y tế.

Bác sĩ cũng cảnh báo, không dùng hormone tăng trưởng bằng đường uống vì khi uống vào dạ dày bị axit phân hủy. Chỉ dùng GH bằng cách tiêm trực tiếp vào cơ thể ở vị trí: bụng, mông, tay… những chỗ có lớp mỡ dày. GH sẽ được bảo toàn và chuyển hóa đúng cách, từ đó thúc đẩy xương phát triển, làm tăng chiều cao của trẻ. Hiện tại, chưa có sản phẩm hormone cho đường uống, do đó phụ huynh thận trọng với các sản phẩm quảng cáo.