Gỏi cá Nam Ô - đặc sản ngon trứ danh của làng chài Nam Ô, Đà Nẵng

Gỏi cá Nam Ô là món ngon được đặt theo tên mảnh đất khai sinh ra món ăn: Làng chài Nam Ô, Hòa Hiệp, Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng. Ở đây, người dân mưu sinh chủ yếu bằng ngư nghiệp, đánh bắt cá. Sau mỗi ngày chài lưới và đem bán, nếu còn dư, người ta sẽ chế biến ra những món ăn từ cá, trong dó có món gỏi cá. Ban đâu chỉ là để nhà ăn nhưng sau đó dần lại trở thành một món đặc sản ngon nức tiếng từ lúc nào. 

Không giống như nhiều món ăn khác có thể được mang đi khắp các vùng miền vẫn có thể có quán ngon, gỏi cá Nam Ô ngon nhất, trọn vị nhất phải ăn ở chính Nam Ô. Lý do bởi bản chất của gỏi cá Nam Ô là dùng cá tươi sống để chế biến. Trong khi đó, làng chài Nam Ô được coi là nơi đánh bắt các loại hải sản, đặc biệt là cá để chế biến cho món ăn này. Chính vì thế, món gỏi cá Nam Ô khi được thưởng thức ở ngay tại làng chài này sẽ ngon và hấp dẫn hơn rất nhiều. 

Người ta thường chọn cá trích để chế biến thành món gỏi cá ngon nức tiếng này. Ngư dân thường đi đánh bắt cá trích vào sáng sớm nên loại cá này còn được gọi là cá trích mai. Sau khi cá được mang về, người ta sẽ làm sạch vẩy, bỏ đầu, ruột cá rồi rửa cho thật sạch. Sau đó, cá sẽ được rút xương rồi thái nhỏ ra. Có một mẹo để có thể khử được mùi tanh của cá trích đó chính là rửa cá cùng với giấm và muối trắng. 

Món gỏi cá Nam Ô dù có vẻ ngoài bình dân, đơn giản những thực ra, để chế biến được món ăn này đâu có dễ dàng gì. Cá trích nhất định là phải cá tươi sống, thịt cá phải mấy ngay khi thuyền bè mới cập bến. Bởi vì, nếu sử dụng loại cá không tươi, để lâu thì cá sẽ gây ra mùi khó chịu cho người thưởng thức.

Nếu như ai lần đầu tiên đến Nam Ô và thưởng thức món ăn này sẽ khá bất ngờ khi vào quán để gọi món. Vì chủ quán sẽ luôn hỏi khách hàng muốn ăn gỏi khô hay gỏi ướt. Thường thường, với những người mới ăn lần đầu tiên, có chút sợ sệt, e dè thì nên ăn gỏi khô. Còn nếu như ai sành ăn và muốn trải nghiệm thì sẽ thưởng thức gỏi cá ướt. Cả 2 loại này đều được chế biến từ cá trích tươi, nhưng chỉ khác mỗi ở công đoạn chế biến cuối mà thôi.

Đối với món gỏi cá khô, sau khi sơ chế, người ta sẽ đợi cho cá trích được ráo bớt nước rồi mới trộn cùng với thính, lạc rang, vừng rang, bánh tráng nưóng và những gia vị khác. Còn với món gỏi cá ướt thì sau khi đã sơ chế sạch sẽ, cá trích sẽ được mang đi ướp cùng với riềng, gừng, ớt, tỏi băm nhuyễn. Sau đó, tất cả được ngâm ở trong nước dùng pha cùng với nước mắm loại ngon.

Mặc dù khác nhau ở công đoạn chế biến cuối cùng, nhưng gỏi cá khô và gỏi cá ướt đều chỉ có chung một loại nước chấm mà thôi. Nước chấm được sử dụng để kết hợp với món gỏi cá Nam Ô được chế biến từ nước ép cá tươi (nước tiết từ cá trong khi thái cũng như ép sơ để cá khô trước khi trộn thính) nấu cùng mắm Nam Ô, ớt, bột năng thêm vừng, lạc giã nhỏ nên rất thơm, bùi.

Bên cạnh đó, để món ăn này trở nên ngon miệng và chuẩn vị hơn thì nhất định là không thể thiếu được một rổ rau tươi xanh mơn mởn. Có rất nhiều loại rau được ăn kèm như lành ngạnh, cóc rừng, lá dừng, lá trâm,... Đây là những loại lá mọc ở chân đèo Hải Vân, nên nếu muốn ăn người ta sẽ phải lên để hái về. Ngoài ra, những loại lá quen thuộc như đinh lăng, lá mơ, xà lách, tía tô, dưa chuột, chuối chát,... cũng không thể vắng mặt khi thưởng thức món ăn này.

Khi ăn, người ta gói gỏi, các loại rau vào bánh tráng rồi chấm đẫm thứ nước chấm béo bùi kia mà thưởng thức. Đơn giản thế mà có khi nếm một lần là ghiền. Không phải ai cũng ăn được đồ sống nhưng không ít người vì thử gỏi cá Nam Ô mà biết ăn đồ sống. Nếu bạn có cơ hội được đặt chân tới làng chài Nam Ô, hãy thử món ăn này nhé, biết đâu bạn sẽ vấn vương mãi không thôi.