Loài cua gây ngộ độc ở Thanh Hoá là cua quạt, chỉ ăn 2 con đủ gây tử vong cho người trưởng thành

Viện trưởng Viện Hải dương học Việt Nam, PGS.TS. Đào Việt Hà cho biết, ngày 29/3, Viện tiếp nhận  2 mẫu vật cua thu thập trong vụ ngộ độc do Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cung cấp để xác định tên khoa học loài cua và phân tích thành phần gây độc.

Ngày 2/4, PGS Đào Việt Hà cho biết, kết quả xác định cho thấy cả 2 mẫu vật đều là loài cua quạt tên khoa học là Demania reynaudii thuộc họ Xanthidae (cua rạn Xanthid) và có liên quan đến bệnh nhân bị ngộ độc tại Thanh Hóa.

Được biết cua quạt là loài giáp xác biển sống đáy, phổ biến ở các rạn san hô tại vùng biển nhiệt đới Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trong số 300 loài cua quạt sống ở biển có một số loài chứa độc tố saxitoxin hoặc tetrodotoxin, là 2 độc tố gây ngộ độc tử vong nếu ăn phải.

Trước đây ở nước ta, đã từng ghi nhận một số trường hợp ngộ độc tử vong do ăn cua mặt quỷ Zosimus aeneus hoặc một số loài cua quạt sống rạn san hô khác. 

Sau khi xác định được tên loài, hiện Phòng thí nghiệm trọng điểm cấp Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam về An toàn thực phẩm và môi trường (khu vực miền Trung) cũng thuộc Viện Hải dương học đã tiếp nhận 02 mẫu để tiến hành phân tích thành phần hóa học chất gây độc. 

Các chuyên gia cho biết, sau khi sử dụng hệ thống sắc ký lỏng ghép nối đầu dò khối phổ LCMS 8040 Shimadzu, đã xác định được sự có mặt của độc tố tetrodotoxin (TTX) và dẫn suất Anhydro-TTX trong cả 02 mẫu vật cua quạt nêu trên.

Các chuyên gia kết luận, với lượng độc tố này, người trưởng thành chỉ cần ăn 02 con (khoảng 50-60 g/cá thể) đã đủ gây tử vong.

TS Hà cho biết, độc tố TTX có tính bền nhiệt, bền axít nên không bị phân hủy ở nhiệt độ cao thậm chí nó có thể tồn tại cả trong các sản phẩm đã được chế biến (không loại bỏ chất độc), hoặc sản phẩm cấp đông, đóng hộp.

Nghiên cứu cũng cho thấy, ở người và động vật bậc cao độc tố TTX sẽ tác động vào hệ thần kinh trung ương do ức chế trao đổi ion natri trên màng tế bào thần kinh cơ. Từ đó sẽ làm ngưng quá trình truyền dẫn tín hiệu thần kinh.

Nếu chẳng may ăn phải chỉ sau 30 phút bạn sẽ có các dấu hiệu như: tê lưỡi, tê môi, chóng mặt, đau đầu, đau thắt vùng bụng, nôn, nói khó, nuốt khó, mất cân bằng vận động (đi loạng choạng, lảo đảo) ...

Thậm chí nạn nhân có thể bị co giật, sùi bọt mép, hôn mê hoặc tử vong. Do đó, nếu bị ngộ độc thực phẩm bạn cần làm theo hướng dẫn của cơ quan y tế, đồng thời nhanh chóng đưa người bị ngộ độc tới các cơ quan y tế gần nhất.

Trước đó ngày 27/3/2021, tại Tĩnh Gia, Thanh Hoá, khoảng 2h sau khi ăn từ 1 đến 4 con cua biển tự đánh bắt, nạn nhân có cảm giác mệt, nôn nhiều và tê bì miệng, lưỡi, chân tay. 

Sau đó được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Hợp Lực, Tĩnh Gia trong tình trạng nói khó, yếu nhẹ tứ chi. Triệu chứng ngộ độc sau đó tiến triển nặng khiến bệnh nhân không nói được, tay chân không cử động được, khó thở, suy hô hấp và ngừng tuần hoàn.

Lúc này bệnh nhân được chuyển lên tuyến trên trong tình trạng hôn mê, liệt hoàn toàn, dùng thuốc vận mạch, bóp bóng và đặt nội khí quản. 

Hiện thời bệnh nhân đang được chữa trị tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng ngộ độc rất nặng, cần được theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực. 

Do đó các bác sĩ khuyến cáo, để phòng tránh nguy cơ ngộ độc, người dân tuyệt đối không nên ăn các loại cua này, thay vào đó chỉ ăn các loại hải sản quen thuộc như cua, mực, tôm, ghẹ…