Mùa bệnh tay chân miệng: Học ngay cách chăm sóc con trẻ tại nhà

Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm chưa có vắc-xin phòng ngừa do virus đường ruột Enterovirus gây ra. Virus gây bệnh tồn tại trong nước bọt, dịch hắt hơi, nước mũi, phân, dịch vỡ bóng nước trên da, niêm mạc. Bệnh đặc biệt có tính lây lan nhanh, dễ bùng phát thành dịch, có thể diễn biến nhanh và gây ra nhiều biến chứng đáng sợ, thậm chí có nguy cơ tử vong.

Việc nhận biết các dấu hiệu sớm của bệnh và cách chăm sóc phòng ngừa là điều vô cùng quan trọng để tránh cho con trẻ trong gia đình khỏi những hệ quả đáng tiếc của căn bệnh tay chân miệng này.

Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng có biểu hiện ban đầu là sốt nhẹ hoặc sốt cao, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, nôn, tiêu chảy vài lần trong ngày. Ngoài ra còn xuất hiện loét miệng như vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt.

Ở giai đoạn tiếp theo, các ban bắt đầu mọc và có dạng phỏng nước. Vị trí mọc ban ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông. Nhưng ban này tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất hiếm khi loét hay bội nhiễm.

Theo đó, trẻ có thể khỏi bệnh và hồi phục hoàn toàn sau 8-10 ngày hoặc có biến chứng thần kinh, suy hô hấp, suy tuần hoàn... dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà

Với những trẻ bị tay chân miệng thể nhẹ (chỉ có mụn nước và loét miệng), cha mẹ có thể chăm sóc và theo dõi điều trị ở nhà.

Về dinh dưỡng:

Cho trẻ uống nhiều nước mát và ăn thức ăn dễ tiêu. Không làm trẻ đau họng thêm bằng cách dùng thìa mềm cho ăn, không cho ngậm vú nhựa, không cho ăn, uống đồ có vị chua hoặc có gia vị.

Về thuốc:

Chỉ dùng theo chỉ định của thầy thuốc, trường hợp sốt dùng thuốc paracetamol để hạ sốt, giảm đau; bù đủ nước cho trẻ nếu có sốt cao; vệ sinh miệng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn, có thể súc miệng bằng nước muối loãng nếu trẻ súc được; tại các vị trí bị thương tổn ngoài da, bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm.

Cách ly và thực hiện vệ sinh thân thể:

• Cách ly trẻ bị bệnh với các trẻ khác trong nhà. Người lớn khi tiếp xúc và chăm sóc trẻ bị bệnh nên đeo khẩu trang cho mình và cả trẻ, sau khi tiếp xúc nên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch để hạn chế sự lây lan khi phải chăm sóc trẻ lành.
• Quần áo, tã lót của trẻ bị bệnh nên được ngâm dung dịch sát khuẩn như cloramin B hoặc luộc nước sôi trước khi giặt bằng xà phòng và nước sạch. Vật dụng cá nhân ăn uống của trẻ như bình sữa, ly/cốc uống nước, chén/bát ăn cơm, muỗng ăn... nên được luộc sôi và sử dụng riêng biệt cho từng trẻ.
• Tắm rửa và vệ sinh nhẹ nhàng thân thể cho bé hằng ngày bằng nước sạch để tránh nhiễm khuẩn.

Theo dõi sát tình trạng bệnh:

• Trong 7 ngày kể từ lúc bị bệnh, ngoài việc chăm sóc tại nhà và dùng thuốc theo đơn thì hằng ngày nên đưa trẻ đi tái khám để phát hiện sớm những diễn biến bất thường. Bệnh lây lan mạnh nhất trong tuần đầu nhưng virus có thể còn tồn tại trong phân vài tháng sau.
• Tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh. Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ.

Khi nào cần đưa trẻ tái khám ngay?

Phụ huynh lưu ý phải đưa trẻ đến bệnh viện khi có một trong các dấu hiệu sau: sốt cao; thở bất thường; quấy khóc liên tục; khó ngủ hoặc ngủ li bì, hoặc ngủ gà; giật mình, hốt hoảng, chới với; ngồi không vững hoặc đi loạng choạng; run tay, chân hoặc co giật; vã mồ hôi; nôn ói nhiều, bỏ ăn, bỏ bú; yếu tay chân; da nổi bông, vân tím hoặc xanh tái.

Cách phòng ngừa bệnh

Hiện chưa có vắc-xin phòng ngừa bệnh, chủ yếu là phòng ngừa tổng quát.

Theo đó, phụ huynh lưu ý đeo khẩu trang, vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng, đặc biệt sau khi thay quần áo, tã, tiếp xúc phân, nước bọt khăn trải giường của trẻ.

Bên cạnh đó, nên rửa sạch đồ chơi, vật dụng, tay nắm cửa, thanh vịn, lan can, sàn nhà bằng nước xà phòng. Cần cch ly trẻ bệnh tại nhà, không cho đến nhà trẻ, trường học, nơi các trẻ chơi tập trung trong 10-14 ngày đầu của bệnh.