Pa Pỉnh Tộp - món cá nướng độc đáo ở Tây Bắc của người Thái

Trong các món ăn đặc sản của người dân tộc Thái thì không thể không kể đến một món ăn với cái tên độc đáo: Pa Pỉnh Tộp hay còn được biết đến là món cá nướng gập nguyên con. Với nguyên liệu, gia vị, cách thức chế biến cầu kì hơn với những loại cá nướng khác, thế nên lẽ dĩ nhiên, Pa pỉnh tộp cũng có hương vị thơm ngon và đặc biệt hơn hẳn.

Do địa điểm sinh sống của người Thái là ở gần sông, suối, hồ, ao,... nên những người đàn ông ở đây cũng đánh, bắt cá rất tài tình. Và đó cũng chính là lí do tại sao, cá lại chính là món ăn vô cùng quên thuộc ở vùng Tây Bắc, Việt Nam.

Dù là cá to hay cá nhỏ hay bất cứ loại loại cá nào từ cá trắm, cá chép, cá rô, cá trôi... cũng đều có thể làm được món pa pỉnh tộp. Thế nhưng, theo như kinh nghiệm của người dân nơi đây, thì những con cá to tầm 5 lạng đổ lên là dễ làm nhất và ngon nhất phải là cá chép.

Khi chế biến cá, người ta sẽ sử dụng một cao dao sắc và nhon để mổ từ sống lưng và xẻ dọc phần thân trên của cá từ trên xuống dưới. Lưu ý là không nên mổ bụng cá và cũng không làm miệng cá bị đứt. Vì khi gập cá lại, người ta sẽ nhét phần đuôi cá vào miệng cá để có thể giữ cho phần gia vị ở bụng không bị rơi ra ngoài khi nấu.

Pa pỉnh tộp sẽ cần rất nhiều gia vị được trộn lẫn, để sao cho món ăn được đậm đà và ngon miệng nhất. Các loại gia vị bao gồm: rau thơm, thì là, hành lá, rau húng được thái nhỏ, hành củ, xả, gừng, ớt, tỏi đập dập rồi giã nhỏ nhuyễn. Sau đó, trộn hỗn hợp trên với mắm, muối, mì chính vừa phải. Tuy nhiên, có một thứ sẽ không thể nào thiếu được, đó chính là mắc khén. Đây là một loại hạt rừng, thơm và có vị cay cay rất đặc trưng ở Tây Bắc. Việc lựa chọn cá cho tới cách trộn các loại gia vị với nhau đều vô cùng quan trọng.

Khi đã ướp đầy đủ gia vị lên trên thân cá, phần nhiều gia vị sẽ được trộn lẫn cùng lòng cá rồi bỏ vào trong bụng cá. Tiếp theo, người ta sẽ gập ngang phần thân cá lại, gập sao cho phần đầu cá và đuôi cá sẽ chụm lại vào với nhau. Que tre tươi được chẻ đôi, thanh nứa sẽ được dùng để kẹp cá và sau đó dùng dây lạt để buộc chặt một đầu lại. Sau đó, đặt cá lên nướng ở trên than củi đang cháy đỏ rực. 

Trong quá trình nướng cá cũng cần người nấu phải điều chỉnh được lượng than củi sao cho vừa phải nhất và liên tục xoay lật cá để phần thân có thể chín đều mà không bị cháy ngoài. Pa pỉnh tộp khi nướng xong sẽ nóng hổi và ăn cùng với xôi nếp thì sẽ hấp dẫn vô cùng.

Đối với những gia đình ở nơi đây, pa pỉnh tộp chính là môt món ăn đặc sản mà không thể nào vắng mặt trong mâm cơm tiếp đãi bạn bè, khách quý đến chơi. Người ta coi đó là cách để thể hiện sự tôn trọng, hiếu khách của gia chủ đối với người ghé thăm.

Trong đám hỏi, đám cưới hay thậm chí là ngày lễ Tết cũng vậy, không thể nào thiếu vắng được món pa pỉnh tộp trên mâm cơm của người Thái. Hay lúc đi nương, đi rừng, người ta cũng mang theo một gói xôi, một gói cá nướng bên mình để ăn lúc đói. Hoặc pa pỉnh tộp cũng được coi là quà biếu khi người ta đi thăm thân hay ghé được nhà người khác chơi.

Vào mỗi dịp lễ Tết, dù giàu hay nghèo thì gia đình người Thái ở Tây Bắc cũng sẽ luôn bày món cá nướng pa pỉnh tộp trên mâm cúng tổ tiên để báo cáo với tổ tiên về một năm làm ăn vất vả, con cháu cũng kiếm được cá, được gà để dâng lên và hy vọng sẽ được tổ tiên phù hộ. Pa pỉnh tộp cũng chính là một món ăn vô cùng hấp dẫn và khó quên đối với những du khách gần xa có dịp được đặt chân đến đây. 

Nếu có dịp ghé tới vùng núi Tây Bắc, bạn chắc chắn hãy thử món ăn này một lần để chuyến đi của mình được thêm phần khó quên và đặc biệt hơn nhé!