Rò rỉ chi tiết về mức thuế thu nhập của các tỷ phú Mỹ: Thấp ngoài sức tưởng tượng của nhiều người

Thuế thu nhập là thuế đánh vào thu nhập của cá nhân và pháp nhân và Mỹ là một trong những quốc gia đánh thuế thu nhập cá nhân rất cao. Thế nhưng, những thông tin vừa bị rò rỉ lên Internet những ngày qua cho thấy một sự thật bất ngờ là tầng lớp siêu giàu thực chất lại đóng thuế rất ít ỏi.

Cụ thể, chi tiết về mức thuế thu nhập mà các tỷ phú Mỹ phải trả đã bị đưa lên trang web tin tức ProPublica vào ngày 8/6. Theo đó thì bản khai thuế của một số người giàu nhất thế giới tại Mỹ điển hình như Jeff Bezos (chủ tịch Amazon), Elon Musk (chủ tịch Tesla) hay tỷ phú kỳ cựu Warren Buffett đều chỉ phải đóng khoản thuế thu nhập chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với số tiền khổng lồ họ kiếm được hàng năm. Thậm chí, có người không phải trả đồng thuế nào trong nhiều năm.

25 người giàu nhất nước Mỹ hết năm 2020 đã ghi nhận tổng tài sản tăng 401 tỷ USD. Tuy nhiên, nhóm các tỷ phú siêu giàu này chỉ phải trả 13,6 tỷ USD tiền thuế cho phần thu nhập này, tương đương mức thuế thu nhập thực chất khoảng 3,4%.

Đây là mức thấp đến mức khó tin nếu biết rằng tại Mỹ, 1 hộ gia đình bình quân có thu nhập 70.000 USD/năm phải chịu thuế thu nhập 14%. Một số bang có khung thuế cao nhất phải trả lên tới 37% nếu thu nhập hàng năm nhiều hơn con số 600.000 USD. 

Thế nhưng tỷ phú Warren Buffett thực sự chỉ chịu mức thuế thu nhập là 0,1%, tương đương 23,7 triệu USD đối với mức tăng tài sản 24,3 tỷ USD trong giai đoạn 2014 - 2018. Tỷ phú kỳ cựu này cũng chỉ phải ghi nhận thu nhập chịu thuế hợp pháp là 125 triệu USD.

Người giàu nhất thế giới Jeff Bezos (ông chủ của Amazon) cũng chỉ phải chịu mức thuế thực sự chưa tới 1% đối với phần tài sản tăng tới gần 100 tỷ USD trong vòng 4 năm, phần đóng thuế tương đương 973 triệu USD trong khi nếu tính mức thuế như đối với "người thường" thì thu nhập chịu thuế thực sự của ông phải là 4,22 tỷ USD. Thậm chí vào 2 năm 2007 và 2011, tỷ phú Bezos còn chỉ phải chịu mức thuế 0 đồng.

Ví dụ như năm 2007, Tài sản của Jeff Bezos tăng 3,8 tỉ USD, nhưng về mặt pháp lý, ông báo cáo thu nhập chỉ là 46 triệu USD. Ông bù đắp khoản thu nhập đó với khoản lỗ từ các khoản đầu tư và khấu trừ thuế, dẫn đến thu nhập chịu thuế bằng không.

Một cái tên khác trong làng "kiếm nhiều thuế ít" là Elon Musk. Ông chủ của Tesla được cho là chỉ chịu thuế 3,27%, tương đương 455 triệu USD trong khi tài sản tăng 13,9 tỷ USD. Trong suốt thời gian 5 năm thì CEO của Tesla có thu nhập chịu thuế thực tế chỉ là 1,52 tỷ USD.

Liên quan tới việc tài liệu của IRS bị lộ ra ngoài, người phát ngôn của Nhà Trắng Jen Psaki cho biết đây là hành động phạm tội và bất hợp pháp. Ông cũng cho hay, cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) cùng Cơ quan Thuế vụ Mỹ (IRS) đang điều tra vụ việc.

Vụ lộ bảng kê khai thuế của giới siêu giàu rò rỉ đúng vào thời điểm những tranh luận vẫn đang rất nóng về số tiền thuế mà giới giàu có ở Mỹ phải trả và sự bất bình đẳng đang ngày càng gia tăng giữa những tầng lớp khác nhau trong xã hội Mỹ.

Theo ProPublica, sở dĩ các tỷ phú có chiêu "lách thuế" là nhờ tài sản của họ được tính trên giá cổ phiếu và bất động sản tăng giá. Nếu các khoản này được bán đi thì mới được coi là phần thu nhập chịu thuế. Còn với những người dân có thu nhập trực tiếp phổ biến đến từ lương thì gần như toàn bộ nguồn thu của họ đều bị tính thuế.  Trang này cũng chỉ ra con số khoảng 21% thu nhập của giới siêu giàu Mỹ bị bỏ sót trong kiểm toán.  

Có rất nhiều chiêu để giới siêu giàu có thể biến tài sản của mình thành tài sản không chịu thuế như đổi thành tiền Từ thiện, thành lập công ty, gửi tiền ở tài khoản nước ngoài, mua sắm siêu xe, máy bay tư nhân, biệt thự siêu sang.....

Ngoài ra, một cách khác để hợp thức hóa hóa đơn thuế thu nhập bằng cách đổi sang tài sản thừa kế, tính thuế theo thuế "di sản" khi người thừa kế được hưởng khối của cải ông cha để lại mà không phải trả đồng tiền thuế nào theo luật thừa kế của Mỹ.

Tình trạng bất bình đẳng thuế là một trong những vấn đề mà trong chiến dịch tranh cử của mình, tổng thống đương nhiệm Joe Biden đã cam kết xử lý khi đắc cử, đây cũng là vấn đề mà các nghị sĩ Dân chủ luôn tìm cách giải quyết. Mới đây thì đề xuất tăng thuế nhắm vào giới siêu giàu của ông Biden đã được đưa ra, song nó khó mà giải quyết triệt để được các vấn đề tồn đọng bởi dường như luôn có những cách khác nhau để giới siêu giàu Mỹ "lách luật hợp pháp".