Gia Long là vị vua sáng lập ra triều nhà Nguyễn, ông có tên huý là Nguyễn Phúc Ánh và sinh năm 1762, mất năm 1820. Lăng Gia Long còn được biết đến với tên gọi Thiên Thọ lăng, được khởi công xây dựng từ 1814 và hoàn thành năm 1820.
Lăng Gia Long thuộc địa phận thôn Định Môn, Hương Thọ, Hương Trà, Huế. Nơi đây cách trung tâm thành phố Huế khoảng 20km, có lẽ vì vậy mà so với các lăng tẩm khác như lăng Minh Mạng, lăng Khải Định hay lăng Tự Đức, lăng Gia Long không được nhiều người biết đến.
Lăng Gia Long là quần thể lăng tẩm của các thành viên hoàng tộc, trong đó khu vực trung tâm là lăng mộ của vua Gia Long và vợ, bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu. Lăng Gia Long nằm ở một vùng núi hoang sơ với khoảng 42 ngọn núi, đồi lớn nhỏ, trong đó lớn nhất là núi Đại Thiên Thọ.
Nếu như lăng Minh Mạng được biết đến với sự uy nghiêm, lăng Khải Định là sự xa hoa, lăng Tự Đức khung cảnh nên thơ, trữ tình thì lăng Gia Long lại khiến du khách choáng ngợp với con đường dẫn vào lăng rợp bóng cây lãng mạn. Để đến được lăng Gia Long, bạn sẽ đi xuyên qua một khu rừng thông khá rộng. Các lăng tẩm vua nhà Nguyễn khác đều xây thành bao bên ngoài thì lăng Gia Long lại không như vậy, chỉ có rừng thông làm đường biên tự nhiên dẫn vào lăng mộ mà thôi.
Trước đây, lăng Gia Long được xây dựng đến 85 cột trụ biểu bao quanh, tuy nhiên do sau này chỉ còn lại 2 cột trụ khổng lồ phía ngoài lăng. Những cây cột này có mục đích báo hiệu và nhắc nhở du khách khi đến lăng Gia Long phải kính cẩn và không được ồn ào.
Lăng Gia Long có cả phần mộ của vua và hoàng hậu. Hai ngôi mộ bằng đá được đặt cách nhau chỉ một gang tay, cùng có kích thước và không chạm trổ thêm bất kì hoa văn nào. Theo năm tháng, nơi đây dần chuyển sang màu đen xám nhưng vẫn là một hình ảnh đẹp về sự chung thuỷ và hạnh phúc của vua Gia Long và Thừa Thiên Cao hoàng hậu, người đã luôn sát cánh bên nhà vua từ khi ông khó khăn cho đến lúc lên ngôi.
Bao quanh bên ngoài hai ngôi mộ này là một bức tường kiên cố với tên gọi Bửu Thành. Để dẫn vào nơi yên nghỉ của vua và hoàng hậu thì Bửu Thành có một cánh cửa bằng đồng. Mỗi năm cánh cửa này chỉ được mở vào những ngày giỗ hoặc dịp lễ Tết để dọn dẹp, sửa sang. Phía bên dưới là sân chầu với hai hàng quan văn, quan võ đứng chầu bằng tượng đá.
Nằm giữa rừng thông và phía bên trái lăng mộ là Bi Đình, nơi đây có tấm bia lớn ghi bài ca ngợi mà vua Minh Mạng dành cho cha mình mang tên “Thánh Đức thần công”. Bi Đình có lối kiến trúc giống như hầu hết các lăng tẩm vua triều Nguyễn khác và được phủ bằng ngói lưu ly. Bên phải khu lăng mộ là các tẩm điện, trung tâm là điện Minh Thành, nơi thờ cúng và thắp hương cho nhà vua cùng hoàng hậu. Điện Minh Thành cũng là nơi lưu giữ nhiều kỉ vật của vua Gia Long như yên ngựa, đai, mũ…
Ngoài lăng tẩm của vua Gia Long và hoàng hậu thì lăng Gia Long còn là quần thể lăng tẩm của nhiều thành viên khác trong hoàng tộc như lăng mẹ vua Gia Long, lăng chị ruột vua, lăng Thiên Thọ Hữu – nơi chôn cất bà Thuận Thiên Cao hoàng hậu, vợ thứ hai của vua và cũng là thân mẫu vua Minh Mạng.
Đến thăm lăng Gia Long vào mùa hè, du khách còn có thể chiêm ngưỡng hồ sen đặc kín nở trước lăng. Khi hoàng hôn buông xuống, toàn bộ lăng tẩm cũng như núi đồi, hồ sen, rừng thông… hiện ra như một bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ lại không kém phần liêu trai, u tịch.
Nếu là một người yêu thích kiến trúc đơn giản, không cầu kỳ lại kết hợp với thiên nhiên hoang sơ thì lăng Gia Long chắc chắn là một điểm đến lý tưởng mà bạn không nên bỏ qua khi đến Huế.
Bình luận