Thái giám vốn là những người đàn ông được tuyển chọn để hầu hạ vua chúa, phi tần và phục vụ cung đình trong xã hội Trung Hoa phong kiến. Họ được ban lệnh tịnh thân từ nhỏ, tức là cắt bỏ bộ phận sinh dục của mình.
Trên màn ảnh, tạo hình của thái giám rất đặc trưng với phong cách có phần đỏng đảnh, giọng nói trong như phụ nữ và tay luôn cầm một cây phất trần. Không nhiều người biết được ý nghĩa của cây phất trần này, nó dùng để làm gì, chỉ có tính trang trí hay công cụ quyền năng?
Theo các tài liệu khảo cứu, phất trần là một trong những vật không thể thiếu của các nữ tu theo đạo Phật ở Ấn Độ, hay còn gọi là Tỷ kheo. Nguyên bản nó chỉ là một cây chổi dùng để quét bụi hay xua muỗi, được làm từ vải, lông dê, gai vải bông xé nhỏ hay những vật cũ rách, ngọn cây… được xem như là vật tùy thân để bảo vệ sức khỏe, sự bình an cho giới tu hành.
Dần dần, Phật giáo du nhập sang Trung Quốc, và cây phất trần trở thành pháp khí được các mệnh quan cùng thái giám trong cung dùng với mục đích xua đuổi xui xẻo, khai sáng niềm may mắn và đem đến sự bình an.
Bên cạnh đó, vì công việc chính của thái giám là hầu hạ vua chúa nên phất trần đồng thời là dụng cụ để họ phủi sạch bụi bẩn, vệ sinh đồ đạc, đảm bảo không khí được trong lành khi chủ nhân ghé qua.
Cũng như nếu trên người hoàng thượng có vết bẩn, họ không được dùng tay mà chỉ được dùng cây phất trần để phủi sạch. Sau này, cây phất trần "mở rộng" thêm vai trò làm roi phạt cho những nô tài, cung nhân vi phạm quy tắc trong cung.
Mặt khác, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, hình ảnh thái giám cầm cây phất trần được ảnh hưởng từ tạo hình trong tuồng Quảng và Kinh kịch – 2 loại hình nghệ thuật cực nổi tiếng tại Trung Quốc.
Cụ thể, trong các vở diễn, vai diễn của thái giám thường có phục trang và lối vẽ mặt tương đồng với những vai khác nên được cho cầm phất trần để người xem dễ phân biệt với những nhân vật khác. Có lẽ vì thế mà hình tượng thái giám trong phim ảnh cung đình Trung Quốc hiện nay cũng đã ít nhiều chịu ảnh hưởng.
Bình luận