Alibaba dính đòn đau từ chính phủ Trung Quốc: lĩnh án 2,8 tỷ USD tiền phạt vì độc quyền

Tháng 12 năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã quyết định triển khai một loạt các cuộc điều tra về vấn đề chống độc quyền, trong đó tiêu điểm là tập đoàn Alibaba của Jack Ma. Sau 3 tháng tập hợp các bằng chứng, cuối cùng thì Bắc Kinh đã đưa ra mức án phạt lên tới 18,23 tỉ nhân dân tệ (khoảng 2,8 tỉ USD) đối với Alibaba vì những cáo buộc vi phạm về chống độc quyền.

Các cuộc điều tra đã kết luận, tập đoàn  Alibaba đã buộc các tiểu thương phải chọn một trong hai nền tảng thương mại điện tử để kinh doanh, hoặc của Alibaba, hoặc của thương hiệu khác thay vì được sử dụng cả hai. Giới chức Trung Quốc cho rằng chính sách này, cùng nhiều động thái khác chính xác là hoạt động độc quyền và "không công bằng" đối với người sử dụng

Điều này đã giúp Alibaba củng cố vị thế trên thị trường và giành lợi thế không công bằng trước các đối thủ. Trong thông cáo công bố ngày 8/4, Cơ quan Quản lý Nhà nước về Quy định Thị trường của Trung Quốc cáo buộc Alibaba lợi dụng vị thế thống trị thị trường của mình để trục lợi.

Án phạt 18,23 tỷ tệ, tương đương 2,8 tỉ USD ứng với 4% doanh thu của Alibaba năm 2019 và cũng là khoản phạt lớn nhất về độc quyền từ trước đến nay tại Trung Quốc. Sau khi án phạt được đưa ra, đại diện của tập đoàn Alibaba đã lên tiếng rằng, họ chấp nhận hình phạt và sẽ tuân thủ đúng quy định của chính phủ.

Ngoài khoản phạt trên, Alibaba cũng bị yêu cầu phải thực thi việc "thay đổi một cách toàn diện trong nội bộ" bao gồm cả việc thắt chặt kiểm soát nội bộ, duy trì cạnh tranh công bằng đi đôi với việc cam kết bảo vệ các doanh nghiệp kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử và quyền lợi của người tiêu dùng.

Công ty cũng bị yêu cầu phải đưa ra các báo cáo về việc tự điều chỉnh với chính quyền trong 3 năm liên tiếp. Quyết định trên của nhà chức trách Trung Quốc là động thái mới nhất trong việc hiện thực hóa quyết tâm siết chặt quản lý đối với các công ty công nghệ. Đặc biệt là các công ty trong lĩnh vực tài chính đang ngày càng bành trướng và "khó kiểm soát" trong mắt Bắc Kinh.

Đây được xem là thời điểm "cực điểm tồi tệ" đối với tập đoàn Alibaba nói chung và tỷ phú Jack Ma nói riêng. Trước đó, thương vụ IPO trị giá 35 tỉ USD của Ant, công ty tài chính chủ lực của tập đoàn Alibaba đã bị đình chỉ vô thời hạn, gây ra thiệt hại cực lớn cho gã khổng lồ công nghệ này.

Ngay sau đó, Ant cùng những công ty đối thủ khác đã phải chịu hàng loạt quy định mới nhắm tới việc giảm sức ảnh hưởng họ đối với lĩnh vực tài chính, thanh toán kỹ thuật số tới và cho vay trực tuyến.

Alibaba đang có những tháng ngày "khó thở' trước áp lực ngày một gia tăng của chính phủ Trung Quốc, tháng trước, chính phủ Trung Quốc cũng yêu cầu tập đoàn Alibaba thoái vốn khỏi các tài sản truyền thông, báo in, báo điện tử, truyền hình, mạng xã hội và công ty quảng cáo khác. Bằng cách thực hiện "bàn tay thép" một cách kiên quyết, các nhà quản lý Trung Quốc đang gửi đi một thông điệp rõ ràng về việc, các công ty và tập đoàn nước này dù lớn đến đâu cùng không thể "qua mặt" được chính phủ.

Ngoài Alibaba, nhiều dấu hiệu cho thấy hãng công nghệ khổng lồ Tencent có thể là đích ngắm tiếp theo của các nhà chức trách Trung Quốc. Một vài án phạt nhỏ lẻ đã được đưa ra để "nắn gân" tập đoàn công nghệ này, ví dụ như cáo buộc đầu tư sai phạm trong một thương vụ năm 2018 với mức phạt khoảng gần 80 nghìn USD.