Ngày Unagi, thời điểm lý tưởng để ăn lươn của người Nhật Bản

Ngày Unagi hay còn được gọi là “Doyo no Ushi no Hi” là một truyền thống mùa hè độc đáo ở Nhật Bản, thời điểm mọi người ăn unagi (lươn nước ngọt) vì người Nhật cho rằng sẽ dễ dàng “vượt qua” mùa hè nóng nực. Ngày Unagi là một trong những truyền thống mùa hè quan trọng nhất ở Nhật Bản, được người Nhật tổ chức hàng năm.

Chúng ta cùng tìm hiểu lịch sử và ý nghĩa của tục lệ này nhé!

“Doyo no Ushi no Hi” là gì?

Doyo là tên được đặt cho khoảng thời gian 18-19 ngày trước khi chuyển mùa. Ushi là dấu hiệu hoàng đạo con bò trong chiêm tinh học Trung Quốc. Ushi no Hi nghĩa đen là ngày của con bò. Do đó, Doyo no Ushi no Hi là ngày con bò trong khoảng 18 ngày trong thời khắc giao mùa này. 

Thời kỳ Doyo cũng rơi vào mùa xuân (Risshun) vào đầu tháng 2, vào mùa hè (Rikka) vào đầu tháng 5, vào mùa thu (Risshu) vào đầu tháng 8 và vào mùa đông (Ritto) vào đầu tháng 11. Tuy nhiên, người Nhật hầu như chỉ chú ý tới Doyo No Ushi no Hi của mùa hè vì đó là thời điểm nóng nhất trong năm. Và khi nói về Doyo no Ushi no Hi là người Nhật sẽ tự hiểu nói về ngày con bò vào mùa hè.

Doyo no Ushi no Hi thông thường rơi vào giữa tháng 7 đầu tháng 8, có năm có tới 2 lần, lần thứ hai sẽ gọi là Doyo Ushi thứ hai. Với thời tiết nóng bức đặc trưng, người Nhật đã nghĩa ra những món ăn phù hợp giúp cơ thể dễ chịu hơn, và món gắn liền với ngày con bò của mùa hè Doyo no Ushi no Hi chính là món lươn.

Ngày Unagi - Ngày truyền thống ăn unagi  

Người ta kể rằng vào thời điểm đó, có một chủ nhà hàng lươn không thể bán unagi vì cái nóng của mùa hè. Trong lúc khó khăn, một người bạn của chủ nhà hàng, Hiraga Gennai, một tác giả, họa sĩ, bác sĩ và nhà dược học nổi tiếng thời bấy giờ đã gợi ý rằng chủ nhà hàng nên làm nổi bật niềm tin lâu đời về "Doyo no Ushi no Hi".

Trong "Doyo no Ushi no Hi", người Nhật tin rằng họ nên ăn những thức ăn bắt đầu bằng chữ "u". Vì vậy, họ thường ăn "Udon" hoặc "mận Umeboshi". Bằng cách đó, họ có thể được giải tỏa khỏi cái nóng và sự ngột ngạt của mùa hè.

Vì "unagi" được bắt đầu bằng chữ "u", nên có thể quảng cáo để ăn món đó trong "Doyo No Ushi no Hi". Gennai đã vẽ một tấm biển tại nhà hàng lươn rằng đây là thời điểm tốt nhất để ăn unagi.

Quảng cáo đó đã được chứng minh là thành công. Các nhà hàng lươn khác đã làm theo lời quảng cáo này, biến nó thành một hiện tượng thương mại. Ngày nay, nhiều người Nhật cảm thấy thèm ăn lươn vào mùa hè, cũng chính từ đó mà vào dịp Doyo No Ushi no Hi mùa hè đã được gọi là Ngày Unagi.

Tại sao ăn lươn vào mùa hè?

Ngoài niềm tin rằng chúng ta phải ăn thực phẩm bắt đầu bằng chữ cái "u" trong "Doyo No Ushi no Hi", lươn về bản chất là một loại thực phẩm bổ dưỡng để ăn trong những tháng mùa hè. Trong những ngày nắng nóng, do mệt mỏi, cơ thể mất nhiều năng lượng hơn, do đó, thịt lươn chứa nhiều protein, nhiều vitamin và thậm chí cả canxi chính là món ăn giúp chúng ta tăng cường thể lực để chống lại cái nóng mùa hè.

Trong những năm gần đây, lươn đã trở thành một món ăn mùa hè đối với nhiều người Nhật Bản, ngay cả đối với những người không thường xuyên ăn lươn vì nó vượt quá ngân sách của họ. Họ muốn thưởng thức mùa hè của mình bằng cách ăn lươn, thứ đôi khi có thể được coi là xa xỉ giữa mùa hè ở Nhật Bản.

Người Nhật ăn lươn như thế nào?

Lươn có thể được chế biến theo nhiều cách nấu. Tuy nhiên, mỗi vùng của Nhật Bản có thể có cách nấu lươn yêu thích của riêng họ. Ví dụ, món lươn hấp nổi tiếng ở vùng Kanto, trong khi người dân ở vùng Kansai lại thích món lươn nướng.

Lươn nướng thường được phủ một lớp nước sốt đặc biệt có vị ngọt. "Unadon" là một món ăn Nhật Bản, trong đó lươn nướng được rắc tiêu sansho và đặt lên trên bát cơm. Một món ăn khác được gọi là "Kabayaki", trong đó lươn nướng được phục vụ trên xiên.

Ngoài ra, lươn thường có sẵn trong siêu thị. Người Nhật có thể mua lươn đông lạnh hoặc làm chín trước, sau đó rã đông và có thể hấp lại hoặc nướng. Nước sốt làm sẵn cho lươn cũng có sẵn, nhưng họ cũng có thể tự làm nước sốt bằng cách sử dụng rượu mirin, nước tương, đường và rượu sake.