Ba khía là một nguyên liệu quan trọng của nhiều món ăn miền Tây. Ba khía là một loài động vật giáp xác họ cua, kích thước nhỏ, có gạch son đỏ và thịt ngọt. Sống từ vùng nước lợ đến nước mặn, ba khía có mặt ở hầu hết các tỉnh giáp biển miền Tây Nam Bộ nhưng nhiều người cho rằng ba khía ngon nhất là ở thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau.
Thu hoạch ba khía vào độ tháng 10, đây là mùa con nước lên, ba khía có nhiều thức ăn nên thịt nhiều, chắc và ngọt. Thời điểm này còn được gọi là mùa ba khía hội, “hội” có nghĩa là “tập trung”. Đây là thời gian ba khía tập trung nhiều nhất trong năm và chỉ kéo dài khoảng 3 – 4 ngày.
Ba khía tươi có thể chế biến thành nhiều món như: rang muối, rim me, nấu canh,… để ăn với cơm hoặc nhâm nhi với rượu ngày mưa cũng là một cách hay để thưởng thức. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất vẫn là món mắm ba khía đậm tình xứ đất mũi Cà Mau mà ai ăn một lần cũng nhớ mãi!
Ba khía sau khi thu hoạch xong thì rửa sạch đi bùn đất rồi thả vào lu, khạp đã có sẵn nước muối, sau đó thì lấy lá dừa phủ lên và đậy kín để ủ thành mắm. Công đoạn quan trọng nhất của quá trình làm mắm ba khía đó là tỉ lệ nước muối. Nếu quá mặn, ba khía sẽ bị đen và không giữ được hình dạng nguyên con, nếu nước muối quá nhạt thì ba khía sẽ bị hỏng. Ba khía ủ 5 đến 10 ngày là ăn được, sau khi ủ thành mắm có thể bảo quản được rất lâu.
Mắm ba khía có thể ăn bằng cách trộn tỏi ớt, hoặc trộn gỏi đều rất ngon. Cách ăn mắm ba khía thường thấy là trộn tỏi ớt ăn rồi ăn với cơm trắng. Cách làm không quá khó nhưng phải thật kỹ. Đầu tiên là rửa sạch con ba khía đã được ủ thành mắm bằng nước sôi, lặt bỏ hết những đầu nhọn trên ngoe, tách mai, bẻ nhỏ. Sau đó đâm nhuyễn tỏi, ớt và cho gia vị vào trộn chung với mắm ba khía sao cho vừa ăn. Khi ăn vắt vào một ít chanh, trộn đều rồi ăn với cơm là chuẩn vị. Bên cạnh đó, còn một số cách ăn mắm ba khía rất ấn tượng như: ăn với khoai lang luộc, làm gỏi đu đủ, trộn với xoài sống bào sợi hoặc trộn với khế chua, khóm.
Mắm ba khía là một món ăn vô cùng bình dị và quen thuộc khi mà nó xuất hiện thường xuyên trên mâm cơm của người dân miền Tây Nam Bộ. Ngoài mùi vị đặc trưng, mắm ba khía còn gây hoài niệm với chút mùi vị của biển và mùi vị của tình người Cà Mau trong những ngày thức trắng đêm soi ba khía. Mùi vị của mắm ba khía rất đặc trưng, ăn chưa quen sẽ thấy sao mà mặn, hơi tanh và có mùi ngai ngái, ấy vậy mà ăn rồi lại gây thương nhớ lúc nào không hay. Miếng ba khía giòn rụm, beo béo, hội tụ đủ vị chua cay mặn ngọt, ăn cùng với cơm trắng thơm lừng, ăn đến bụng căng đầy mà vẫn còn muốn ăn thêm.
Còn chần chờ gì nữa, hãy một lần ghé Cà Mau, nghe những câu chuyện vui miền đất mũi, và đừng quên thử món mắm ba khía – món đặc sản đậm đà bản sắc nơi đây nhé!
Bình luận