Qua những nghiên cứu ban đầu, các nhà khoa học kết luận biến thể Lambda là một chủng đột biến của virus gốc SARS-CoV-2. So với chủng virus ban đầu, biến chủng Lambda có tốc độ lây nhiễm nhanh hơn và có khả năng kháng vaccine mạnh hơn.
WHO cho biết, biến thể Lambda còn có tên gọi khác là C37 hoặc "biến thể núi Andes". Biến thể này lần đầu tiên được phát hiện vào tháng 8/2020 ở Lima, Peru.
Từ khi được phát hiện, biến thể Lambda lây lan rất nhanh và đã chiếm đại đa số các ca mắc Covid-19 ở Peru. Cụ thể là trong tổng số trình tự gene tại quốc gia này đã phân tích từ tháng 4/2021, biến thể Lambda chiếm tới 81%.
Sau đó, biến thể mới Lambda này đã rất nhanh lây lan sang nhiều quốc gia khác ở khu vực Nam Mỹ như Chile, Ecuador, Brazil, Argentina, và tới thời điểm hiện tại, biến thể này đã có mặt ở khoảng 30 quốc gia trên toàn thế giới.
Cụ thể như ở Pháp, vào đầu tháng 5/2021 quốc gia này đã phát hiện ca nhiễm biến thể mới Lambda đầu tiên. Còn tại Anh vào đầu tháng 7/2021, chính phủ nước này cũng đã đưa ra cảnh báo về biến thể mới này.
Trang web Infection Control Today đưa tin, ở Mỹ vào cuối tháng 7/2021, nước này đã ghi nhận ca nhiễm biến thể Lambda đầu tiên tại bệnh viện ở Houston.
Trước những diễn biến này, vào ngày 14/6/2021, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xếp biến thể Lambda vào danh mục biến thể cần chú ý (VOI). Với sự sắp xếp này, biến thể Lambda được xác định là đáng quan tâm nhưng so với các biến thể cần quan tâm (VOC) như biến thể Delta thì độ chú ý của Lambda thấp hơn.
WHO cho biết, Lambda thu hút sự chú ý của thế giới vì so với chủng virus SARS-CoV-2 ban đầu, nó có vẻ vừa dễ lây nhiễm hơn, vừa có khả năng kháng lại các biện pháp can thiệp hiện có cao hơn.
Theo những nghiên cứu ban đầu cho thấy, bộ gene của biến thể mới Lambda có chứa tới 8 đột biến quan trọng. Đó là nguyên nhân biến thể mới này có thể làm tăng khả năng lây bệnh.
Cụ thể, kết quả nghiên cứu của Đại học Tokyo được đăng ngày 28/7 trên trang web bioRxiv cho biết, so với chủng virus SARS-CoV-2 ban đầu, biến thể Lambda có những thay đổi trong gai trên bề mặt của virus. Từ đó làm cho chúng dễ dàng xâm nhập tế bào của con người, đồng thời làm cho các kháng thể nhắm vào các gai của virus gốc khó nhận ra hơn.
Mặc dù tới nay, nghiên cứu này của Tokyo vẫn chưa được giới chuyên môn đánh giá cao, nhưng các nhà khoa học nhận định, từ nghiên cứu này đã cho thấy so với virus ban đầu, vaccine của Pfizer và BioNTech tạo ra kháng thể chống được biến thể Lambda kém hơn 1,5 lần. Nhưng các nhà khoa học cũng nhấn mạnh, điều đó không có nghĩa là việc tiêm vaccine không có tác dụng chống lại biến thể Lambda.
Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm tại Trường Y Đại học New York (NYU) cũng được công bố trên web bioRxiv cho biết, nhóm này đã tiến hành cuộc thử nghiệm biến thể mới này với các kháng thể từ cả vaccine Pfizer-BioNTech và vaccine Moderna.
Kết quả của nghiên cứu cho thấy, biến thể Lambda có khả năng kháng lại kháng thể do vaccine Pfizer-BioNTech tạo ra cao hơn khoảng 3 lần và kháng lại kháng thể của vaccien Moderna cao hơn gấp 2,3 lần so với chủng virus ban đầu. Đồng thời, biến thể này có sức đề kháng cao hơn một chút so với các kháng thể được tạo ra bởi thuốc điều trị kháng thể hỗn hợp của Regeneron.
Dù vậy, qua nghiên cứu các nhà khoa học của NYU lại cho 1 kết quả rằng, các biến thể Lambda có thể bị hỗn hợp kháng thể của Regeneron vô hiệu hóa tốt. Và cho biết, lượng kháng thể trung bình của vaccine Moderna hoặc Pfizer-BioNTech tạo ra thừa đủ để bảo vệ cơ thể chống lại biến thể Lambda.
Liên quan đến biến thể này, Cơ quan Y tế công cộng của Pháp nhận định, hiện còn ít dữ liệu để có thể đánh giá tác động của biến thể Lambda đối con người. Cũng như chưa thể đánh giá được tính nguy hiểm của thể Lambda so đối với các biến thể khác, nhất là các biến thể thuộc VOC.
Cụ thể, tiến sĩ vi sinh vật người Peru Pablo Tsukayama giải thích rằng, các nhà khoa học ở thời điểm hiện thời chưa biết cụ thể biến thể Lambda thực sự có thể làm tăng khả năng lây nhiễm cao hơn hoặc sẽ khiến nhiều người tử vong hơn so với chủng virus gốc hay không.
Theo 1 số nghiên cứu trong ống nghiệm ban đầu cho thấy, biến thể Lambda chứa ba đột biến là RSYLTPGD246-253N, F490S và 260 L452Q. Nhờ 3 đột biến này mà biến thể Lambda có thể sẽ thoát khỏi kháng thể dù đã tiêm các loại vắc xin Pfizer, Moderna, Sinovac-CoronaVac.
Tuy nhiên, tới nay WHO cho biết, vẫn không có minh chứng nào cụ thể về việc biến thể Lambda sẽ làm ảnh hưởng đến những hiệu quả của vắc xin phòng Covid-19 tạo ra.
Tiến sĩ Pablo Tsukayama người Peru cũng giải thích về điều này rằng, cần thêm nhiều dữ liệu hơn nữa mới có thể đưa ra khẳng định biến thể này có hay không có khả năng kháng lại kháng thể của các loại vaccine. Bởi hiện tại, theo rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy các vaccine hiện có đều đủ khả năng bảo vệ cơ thể trong việc chống lại các biến thể đã biết.
Bình luận