Ẩm thực Tây Bắc có tiếng là đa dạng, độc đáo bởi sự góp mặt cũng những nguyên liệu, món ăn đặc sắc của 15 dân tộc ít người. Nhắc đến ẩm thực Tây Bắc, người ta hay nghĩ ngay đến thịt trâu gác bếp, lợn cắp nách, pa pỉng tộp, bắp cải cuốn nhót xanh chấm chẩm chéo…
Tuy nhiên đó chỉ là những đại diện dễ ăn, dễ ghiền, còn ngoài ra ẩm thực Tây Bắc còn có những món ăn độc đáo mà không phải ai cũng dám thử như lá ngón xào tỏi, thắng cố hay da trâu thối… Đặc biệt, ở đây còn có một món rau được biết đến cái tên “rau thối”.
Theo tiếng người Thái, rau thối còn có tên gọi khác là pắc nam. Loại rau phổ biến ở một số tỉnh phía Bắc như Sơn La, Điện Biên, Lạng Sơn, Tuyên Quyên... Đây là một loại rau dạng dây leo, lá mọc đối xứng nhau màu xanh thẫm và thường mọc hoang trong rừng, thoạt nhìn có người dễ liên tưởng đến lá dương xỉ. Đặc biệt từ tháng 3 đến tháng 6 hàng năm là thời điểm bắt đầu mùa rau thối.
Vì thân và cành lá của cây rau thối có nhiều gai nên khi hái, người ta sẽ phải thận trọng để tránh bị gai đâm vào tay. Người ta thường chỉ sử dụng phần chồi non với những phiến lá dài, nhỏ và chụp vào nhau của rau thối để chế biến món ăn. Khi nhặt rau thối cũng cần để ý những chiếc gai mềm nhỏ, ngắt lấy phần ngọn non và tuốt ngược cành rau để lấy lá.
Vì rau thối có độ giòn thay đổi theo thời gian, thế nên khi loại rau này thường được chế biến ngay sau khi mua về để giữ nguyên được mùi vị và độ ngon. Rau thối có cách chế biến khá đa dạng, bạn có thể nấu canh, xào măng, chiên cùng trứng, làm nộm hoặc xào tỏi…
Nói là rau thối, nhưng thực ra rau thối hoàn toàn không có mùi khi thu hái. Thậm chí không phải nấu món nào rau thối cũng thối. Theo những người có kinh nghiệm thì rau thối sẽ thối hơn cả khi được xào cùng trứng. Thế nhưng nếu vượt qua được sự nặng mùi này, bạn sẽ được thưởng thức vị bùi bùi, giòn ngọt của rau kết hợp với vị béo của trứng.
Nhiều người ví rau thối như sầu riêng, nghĩa là ai ăn được thì thấy ngon vô cùng, chỉ ngửi mùi đã thấy thèm nhưng ai không ăn được chỉ nghĩ đến cũng thấy sợ.
Ngoài món rau thối xào trứng, người ta còn có thể ướp rau thối với cá nướng, xào với thịt trâu, thịt lợn hay nấu canh cua. Những phiên bản này đều dễ ăn và ít nặng mùi như rau thối xào trứng. Hoặc món rau thối xào cùng măng cũng rất ngon, chiều được khẩu vị nhiều người dù không cần thịt.
Vốn là nguyên liệu dân dã của bà con dân tộc Tây Bắc nhưng gần đây rau thối thành nguyên liệu được không ít người thành thị muốn nếm thử và trải nghiệm. Có thể nói rau thối là món đặc sản đẩy thử thách nhưng rất thú vị của ẩm thực Việt.
Bình luận