Tả pín lù (打邊爐) là cách đọc khác của ba âm “da - bin - lo” của người Trung Quốc. Món ăn này xuất xứ từ chính món thịt của người Mông Cổ hay các bộ tộc của người Hoa sinh sống ở vùng giáp ranh giữa Trung Quốc và Mông Cổ.
Người dân nơi này vốn có thói quen là ăn uống ở ngoài trời và đặc biệt là vào những ngày hè mát mẻ. Họ sẽ cắt nhỏ từng miếng thiệt của các con vật như lợn, cừu, dê rồi nướng chúng trên lửa để ăn ngay mà không cần phải tẩm ướp hay qua bất cứ cách chế biến nào khác.
Còn khi vào mùa đông, họ thấy rằng việc nướng thịt trên những ngọn lửa cháy là vô cùng bất tiện và sẽ thiếu đi sự đậm đà. Chính vì thế, họ đã nghĩ đến việc làm ra món da - bin - lo hay còn được biết đến với cái tên là tả pín lù.
Vậy Tả pín lù là gì? Tả pín lù được hiểu là món lẩu. Ở trên là nồi nước dùng, ở dưới là bếp lửa, khi ăn bạn sẽ nhúng thịt vào nước dùng để thịt chín tái rồi rồi thưởng.
Đối với người Hoa, món ăn này sẽ được chế biến cầu kỳ và công phu vô cùng. Nó bao gồm các nguyên liệu và chế biến theo từng công đoạn tiêu chuẩn. Thịt sống cần được thái mỏng gồm thịt dê, bò, cừu và còn có sự góp mặt của các loại rau sống nữa. Nước dùng được đun sôi trong nồi đất nung, có hương vị cay, chua, ngọt quyện lẫn. Và phần nước chấm thì chắc chắn là phải có tàu vị yểu và sa tế nữa thì mới tròn vị.
Khi món ăn này du nhập vào Việt Nam thì lại có cách chế biến đơn giản và biến tấu hơn. Trước hết với phần nước dùng thường được chế biến bằng giấm, kết hợp với chút đường và đem đi nấu sôi. Còn phần rau để ăn kèm thì sẽ tuỳ vào từng loại thịt để thay đổi cho phù hợp.
Tính trung bình, trong một nồi lẩu tà pín lù sẽ chứa tới 10 nguyên liệu khác nhau như tôm, ếch, chim cút, gà, mực, lòng thập cẩm, bì, cá viên.
Phần nhân khác biệt là thế, đến phần ra xanh thì lại càng phong phú hơn. Từ những loại rau xanh quen thuộc như cải thìa, cải thảo, bông bí, bông hẹ cho tới những loại cầu kỳ hơn như nấm kim chân, nấm bào ngư, tàu hủ ki, xà lách,...
Ở Việt Nam, món tả pín lù thịt bò (được ưa chuộng nhất) sẽ được ăn cùng với bánh tráng cuốn cùng rau và chấm mắm nêm. Trong phần thực đơn bò bảy món thì chắc hẳn tả pín lù sẽ là món chính. Thịt bò sẽ được thái thành những miếng mỏng.
Khi ăn, thực khách chỉ cần nhieng vào nồi nước đang sôi để cho thịt tái. Sau đó, người ăn sẽ gói chung cùng với cải, rau, bánh tráng rồi chấm vào mắm nêm được trộn với trái dứa cắt nhỏ. Những người đầu bếp giải thích rằng: “Ở trong món bò bảy món, món nào cũng đều là thịt nạc, nướng sẽ ngậy mỡ nên khi ăn sẽ nhanh ngán. Chính vì thế, kết hợp vào đó món tà pín lù có hương vị chua, cay, ngọt sẽ khiến cho thực khách cảm thấy ngon miệng và hứng thú hơn.”
Tuy nhiên, tả pín lù không phải lúc nào cũng nhúng với giấm. Có những loại thịt cần phải nhúng với loại nước dùng có vị ngọt, béo hoặc chua. Chính vì thế, mỗi một loại nhân, người ta lại có những cách chế biến nước dùng khác nhau sao cho phù hợp nhất và khiến người ăn phải lưu luyến mãi không thôi.
Bình luận