Bún Song Thằn, món bún đậu xanh đặc sắc, là món quà nhiều người mê ở Bình Định

Nếu như những món ăn nổi tiếng của Bình Định như bánh xèo tôm nhảy, bánh canh chả cá, bánh hỏi lòng heo… đều phải thưởng thức ngay tại quán thì với bún Song Thằn lại là một đặc sản thường được mua về làm quà khi đến thăm xứ Nẫu.

Bún Song Thằn có nguồn gốc và được sản xuất ở làng An Thái, xã Nhơn Phúc, An Nhơn, Bình Định. Theo nhiều người, món ăn này mang tên Song Thằn là do trước đây người làm bún thường dùng dụng cụ làm bún có 2 lỗ, khi sợi bún chảy xuống song song sẽ đong đưa như con thằn lằn, có lẽ vì thế mà món bún này mới được gọi bằng cái tên Song (hai) Thằn.

Cũng có người cho rằng, Song Thằn là cách gọi lái đi của từ sông Thần, tức là dòng sông Côn bởi con sông này luôn gắn liền với quá trình làm bún.

Các món bún ngon Việt Nam rất đa dạng về nguyên liệu. Tuy nhiên không giống như nhiều món bún khác ở Việt Nam, bún Song Thằn được làm từ đậu xanh. Khi khô, sợi bún sẽ có màu trắng đục và sáng màu hơn miến nhưng khi được nấu chín, bún sẽ có độ trong đẹp mắt. Quá trình chuẩn bị nguyên liệu cho đến làm bột, tạo sợi hay phơi bún khi làm bún Song Thằn đều khá công phu.

Đầu tiên, đậu xanh nguyên hạt sẽ được mang đi lựa và loại bỏ những hạt hỏng, sau khi mang đi phơi nắng cho khô thì người ta mang chúng đi ngâm trong nước lạnh khoảng 1 ngày 1 đêm rồi xay nát. Thông thường, cứ 4 đến 5 kg đậu xanh sẽ làm ra được 1 kg bún. Khi đã xay xong, bột được mang đi phân thành loại bột thô và bột tinh chất. Nếu như loại bột thô chỉ dùng làm bún loại hai thì phần bột tinh lắng bên dưới sẽ được làm bún Song Thằn.

Nhờ được pha thêm một chút bột huỳnh tinh (loại củ giống với dong) mà bún Song Thằn giòn dai và không bị đứt vỡ khi khô. Sau khi bột được tạo hình thành sợi và luộc chín, người ta sẽ trụng sợi bún vào nước lạnh rồi trải đều trên các tấm phên và được mang phơi ngoài nắng. 

Bún Song Thằn có thể chế biến thành những món ăn hấp dẫn như bún bò hoặc mang xào cùng tôm, lòng heo, thịt bò… Dù luộc hay xào thì sợi bún Song Thằn vẫn không bị bở hay dính vào nhau và hơi sừn sựt khi nhai. Bún Song Thằn được đóng gói thành 2 loại là vỉ hình vuông và dạng bó. Nếu muốn thuận tiện cho việc di chuyển, bạn nên chọn loại hình bó còn nếu mua về làm quà thì có thể mua dạng gói vuông vì chúng thường được đóng cẩn thận và đẹp mắt.