Hạnh nhân xào, món ăn truyền thống trong mâm cỗ Tết của người Hà Nội xưa

Tết xưa, những gia đình Hà Nội thường cúng đủ 2 mâm cỗ một ngày cho đến khi hóa vàng. Mâm cỗ nào cũng đầy đặn, có canh măng, giò chả, thịt gà luộc, nem rán, lòng mề gà xào... Sau khi chế biến sẽ còn thừa rất nhiều mẩu su hào, cà rốt, măng củ vứt đi rất phí. Vì vậy, món hạnh nhân xào ra đời vừa để giải quyết hết nguyên liệu còn thừa vừa giúp mâm cơm ngày Tết thêm phần phong phú. 

Có thể nói, món ăn này là sự sáng tạo thông minh của những người nội trợ thời đó. Nó thể hiện tài khéo léo, phối hợp các nguyên liệu một cách tinh tế để tạo nên món ăn vừa bổ dưỡng, đủ chất vừa giúp cân bằng vị cho một bữa cỗ Tết đầy thịt cá. 

Nguyên liệu của món hạnh nhân xào rất đơn giản, gồm có: su hào, đậu Hà Lan, cà rốt, nấm hương, giò lụa, thịt thăn, mề gà, tôm... chủ yếu là từ nguyên liệu thừa của những món ăn khác. Vì vậy, mỗi gia đình đều có một cách chế biến riêng, "còn gì dùng nấy". Có nhà thay mề gà bằng thịt thăn hoặc tôm, có nhà thêm cả ngô hạt, lạp xưởng... Thậm chí nếu chẳng có hạt hạnh nhân rang thơm lừng thì cũng có thể thay bằng lạc rang cũng rất thơm, rất ngon. 

Sau khi thái hạt lựu xong, các nguyên liệu sẽ được chần cho chín tới, loại nào nhanh chín thì chần sơ, loại nào cứng, lâu chín hơn thì sẽ chần lâu hơn một chút. Cuối cùng là vớt ra và ngâm vào nước lạnh để giữ được màu sắc. Cách chế biến món hạnh nhân xào cũng chẳng phức tạp, chỉ cần xào các loại nguyên liệu với nhau, thêm hạnh phần vào và nêm nếm gia vị là xong. 

Tuy nhiên, một đĩa hạnh nhân xào đẹp mắt phải có đủ màu sắc đặc trưng như màu xanh của đậu Hà Lan, màu cam của cà rốt, màu trắng xanh của su hào, màu nâu của nấm hương và màu vàng nhạt của giò lụa. Nhiều gia đình còn lựa các nguyên liệu theo màu sắc ngũ hành để món ăn thêm phần hấp dẫn, bắt mắt hơn. 

Hạnh nhân xào thường được coi là món ăn khai vị. Mỗi người xúc vài thìa vào bát, nhẩn nha miếng rau củ ngọt lành, miếng mề gà sần sật hay hạt hạnh nhân giòn tan... Chẳng phải nguyên liệu cầu kỳ hay cách chế biến phức tạp, món hạnh nhân xào vẫn gây thương nhớ cho biết bao người, để rồi trở về bên mâm cỗ Tết như một cách gợi nhớ đến hương vị Tết của những người Hà Nội xưa.