Tại sao chuột đực sợ chuối?

Các nhà nghiên cứu từ Đại học McGill ở Montreal, Quebec tìm hiểu về sự sợ hãi bất thường của chuột đực đối với quả chuối trong khi phân tích các hormone gây căng thẳng tăng vọt ở chuột đực khi chúng gần gũi với chuột cái đang mang thai hoặc cho con bú. Báo cáo trong một nghiên cứu mới chỉ ra rằng sự thay đổi nội tiết tố của chuột đực được kích hoạt bởi sự xuất hiện của một hợp chất gọi là n-pentyl axetat trong nước tiểu của chuột cái. Và trùng hợp thay, nó cũng là hợp chất tạo nên mùi hương đặc biệt của trái chuối.

Jeffrey Mogil, một nghiên cứu gia và là giáo sư khoa tâm lý học tại Đại học McGill cho biết: “Toàn bộ sự việc đến thật bất ngờ, chúng tôi vô tình khám phá ra." Mogil nói với Live Science: “Những con chuột cái đang mang thai ở trong phòng thí nghiệm thực hiện một thí nghiệm khác và một trong những sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi nhận ra rằng những con chuột đực bắt đầu có hành động kỳ lạ."

Trong bài báo, các nhà nghiên cứu đã viết rằng "những con chuột đực, đặc biệt là những con chuột chưa giao phối, gây hấn vô tội vạ để nâng cao khả năng di truyền của chúng." Để ngăn chặn kẻ săn mồi nguy hiểm này, chuột cái mang thai và cho con bú sẽ phát ra tín hiệu hóa học qua cơ thể và gửi thông điệp đến con đực rằng hãy tránh xa con của chúng ra.

Mogil cho biết: “Động vật gặm nhấm và nhiều động vật có vú khác ngoài con người phụ thuộc vào khứu giác. Đánh dấu mùi bằng nước tiểu đã được biết đến nhiều, nhưng những gì chúng tôi tìm thấy ở đây là một thông điệp chưa từng được biết đến trước ở động vật có vú. Chúng tôi đã thấy rất nhiều thông điệp khứu giác được gửi từ con đực sang con cái, nhưng ít có trường hợp ngược lại. Hầu hết những thông điệp này liên quan đến hành vi tình dục, nhưng trong trường hợp này tình dục không liên quan gì cả. Con cái đưa ra cảnh báo cho con đực tránh xa con của chúng nếu không hãy chuẩn bị cho cuộc chiến kinh khủng sẽ diễn ra." 

Sau khi quan sát thấy mức độ căng thẳng ở chuột đực tăng lên khi phản ứng với các chất hóa học trong nước tiểu của chuột cái, Mogil và nhóm nghiên cứu của ông đã tự hỏi liệu hợp chất n-pentyl acetate từ một nguồn khác có gây ra phản ứng tương tự hay không. Họ mua dầu chuối từ một siêu thị địa phương và thêm chất lỏng này vào bông gòn, sau đó họ đặt vào trong lồng của chuột đực. Quả thật, mùi hương này làm tăng mức độ căng thẳng của chuột đực và các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng sự gia tăng nội tiết tố này liên quan trực tiếp đến căng thẳng khi đối mặt với một cuộc chiến có thể xảy ra.

Các tác giả nghiên cứu cho biết việc tiếp xúc với nước tiểu hoặc dầu chuối cũng có tác dụng giảm đau và làm giảm độ nhạy cảm của chuột đực đối với cơn đau. Khả năng chống đau ở những con chuột đực phát triển nhanh nhất trong 5 phút sau khi chúng ngửi thấy n-pentyl acetate và giảm đi 60 phút sau khi ngửi.

Bên cạnh đó, mức độ giảm đau do căng thẳng gây ra cao hơn đáng kể ở chuột đực chưa giao phối. Những con đực không có quan hệ huyết thống mới là mối đe dọa lớn hơn đối với sự sống sót của chuột con so với những con chuột bố. Mogil cho biết: phát hiện này mang lại bước đột phá giúp con người nhận thức và cách thức  giao tiếp mà động vật có vú sử dụng để nói chuyện với nhau.

Phát hiện được công bố ngày 20 tháng 5 trên tạp chí Science Advances.