Theo báo USA Today, hàng triệu con muỗi biến đổi gene giống Aedes aegypti đã được Công ty công nghệ sinh học Oxitec, Mỹ phát triển. Tất cả muỗi biến đổi gen này đều là muỗi đực và những con này đều được thiết kế để mang gen hại; khi thả vào tự nhiên chúng sẽ giao phối với muỗi cái hoang dã, từ đó những gen hại sẽ được truyền sang cho các thế hệ sau. Dù gen này không ảnh hưởng đến sự tồn tại của con đực, nhưng nó ngăn cản con cái phát triển một loại protein thiết yếu và khiến con của chúng sinh ra sẽ chết trước khi trưởng thành.
Vì muỗi đực không đốt người mà chỉ uống mật hoa, vì vậy muỗi biến đổi gen và những đứa con còn sống của chúng không thể truyền bệnh cho người. Dự án này nhằm giảm sự lây truyền các bệnh có hại, chẳng hạn như sốt xuất huyết, Zika và sốt vàng da bằng cách những con muỗi này sẽ tìm cách triệt các đồng loại ngoài tự nhiên dễ gây bệnh. Về lý thuyết, khi số muỗi cái giảm, theo thời gian "dân số" muỗi nói chung sẽ giảm.
>>> Xem thêm: Danh sách các quốc gia xem Covid-19 là bệnh đặc hữu: 2 nước Đông Nam Á dẫn đầu
Vào năm 2021, trong một dự án thử nghiệm cũng đã có hàng triệu con muỗi được thả ở quần đảo Florida Keys và cơ quan EPA đã cho phép mở rộng dự án ở bang Florida cũng như mở rộng sang 4 quận ở bang California.
Liên quan đến vấn đề này, người đứng đầu các vấn đề công cộng toàn cầu tại Công ty Oxitec, bà Meredith Fensom cho biết mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số muỗi ở Florida, nhưng Aedes aegypti (một loài xâm lấn) lại chiếm một số lượng lớn các trường hợp gây bệnh ở người.
Theo đó, muỗi Aedes aegypti rất phổ biến tại bang Florida và vào năm 2020 bang này đã chứng kiến đợt bùng phát bệnh sốt xuất huyết. Về vấn đề này, Ủy ban Kiểm soát Muỗi Florida Keys (FKMCD) cho biết hằng năm, địa phương này thường chi 1 triệu đô la để kiểm soát dịch hại, cũng như sử dụng các biện pháp tốn kém như phun thuốc diệt côn trùng trên không. Do đó việc thả hàng trăm triệu con muỗi biến đổi gen có thể là một lựa chọn ít tốn kém và hiệu quả hơn, nhất là khi số lượng muỗi theo thời gian càng ngày càng trở nên kháng thuốc.
Tuy nhiên dự án thả muỗi biến đổi gene vào môi trường này đã gặp phải sự phản đối từ một số nhóm vận động vì môi trường do họ lo những hậu quả có thể xảy ra khi thả côn trùng biến đổi gene. Cụ thể, giám đốc chương trình công nghệ và thực phẩm của Tổ chức Friends of the Earth (mạng lưới quốc tế gồm các tổ chức môi trường tại 73 quốc gia), Dana Perls nhận định:
"Đây là một động thái phá hoại, gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng". "Một khi bạn thả những con muỗi này vào môi trường, bạn không dễ dàng thu hồi chúng. Trên thực tế, điều này có thể tạo ra những vấn đề mà chúng ta chưa lường hết được".
Tuy nhiên nói với Nature, người sáng lập Editing Nature, nhà sinh vật học phân tử Natalie Kofler - một tổ chức ủng hộ việc sử dụng chỉnh sửa gen có trách nhiệm, cho rằng cô ấy hy vọng thử nghiệm Oxitec sẽ được tiến hành “theo cách minh bạch và khiến một số thành viên cộng đồng cảm thấy tốt hơn về toàn bộ tình hình”.
Bình luận