Thừa cân và béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tăng khả năng mắc các căn bệnh ung thư. Theo nghiên cứu của tổ chức Cancer Research UK ở Anh, béo phì là lý do gây ung thư đứng hàng thứ hai, chỉ sau hút thuốc, có liên quan tới gần 23.000 ca bệnh ung thư mỗi năm, dự đoán tới năm 2050 sẽ khiến Hệ thống y tế công ở Anh phải bỏ ra 9,7 tỷ Bảng (khoảng 280.000 tỷ đồng) mỗi năm để điều trị.
Theo đó, nguy cơ mắc ung thư càng cao khi cân nặng dư thừa càng nhiều và bệnh nhân bị thừa cân càng lâu, cao hơn người bình thường. Những thay đổi này bao gồm tình trạng viêm kéo dài và tăng lượng insulin, các yếu tố tăng trưởng giống insulin và hormone sinh dục.
Đáng chú ý, người béo phì có nguy cơ mắc 13 loại ung thư cao hơn người bình thường. Trong số đó, ung thư vú (xuất hiện ở phụ nữ sau mãn kinh), ung thư đại trực tràng và ba loại thuộc nhóm ung thư khó điều trị là ung thư thực quản, tuyến tụy và túi mật là những loại thuộc nhóm bệnh ung thư thường gặp ở những người thừa cân.
Chị em khi đến kỳ mãn kinh cũng có nghĩa sẽ giảm khả năng sản xuất estrogen của buồng trứng. Đa phần lượng estrogen trong cơ thể phái nữ đến từ quá trình chuyển hóa nội tiết tố androgen trong mô mỡ. Chị em thừa cân, béo phì có nhiều mô mỡ nên sản xuất được nhiều estrogen hơn, đây là một trong những lý do làm phát triển ung thư vú.
Chưa kể chất béo thừa có thể làm tăng lượng insulin trong máu. Mặt khác, mô mỡ của những người béo phì sẽ tiết ra các cytokine gây viêm và các adipokine. Cả 2 yếu tố này đều thúc đẩy sự phát triển của khối u vú. Chính vì thế phụ nữ béo phì có nhiều khả năng bị ung thư vú sau mãn kinh hơn so với mặt bằng chung. Tình trạng này cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú ở nam giới. Tình trạng này cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú ở nam giới.
Nguy cơ mắc ung thư thực quản của người béo phì thường cao gấp 2 lần người bình thường. Vì lượng mỡ dư thừa trong cơ thể sẽ khiến người bệnh dễ bị trào ngược dạ dày mạn tính hoặc viêm thực quản, từ đó dẫn đến sự phát triển của Barret thực quản. Tình trạng viêm mãn tính tại chỗ do các bệnh lý này tác động khả năng cao dẫn đến ung thư biểu mô tuyến thực quản.
Việc béo phì có thể dẫn đến thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như tăng mức insulin, thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư ruột kết và ức chế quá trình apoptosis (quá trình chết tế bào). Trong các nghiên cứu trên người, nồng độ insulin và IGF-1 trong huyết thanh tăng cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Tăng cân cũng kích thích phản ứng viêm của cơ thể, một trong những yếu tố góp phần phát triển ung thư đại trực tràng.
Bệnh nhân béo phì có thể bị ung thư đại trực tràng cao hơn 30% so với người có cân nặng bình thường. Chỉ số BMI càng cao thì nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở cả hai giới càng tăng nhưng mức tăng ở nam giới thường cao hơn nữ giới.
Tình trạng thừa cân, béo phì có liên quan đến việc kích hoạt tín hiệu NF-kappaB, tăng sản xuất cytokin tiền viêm và hỗ trợ các tế bào ức chế miễn dịch xâm nhập vào tuyến tụy, từ đó làm tăng nguy cơ gây ung thư tuyến tụy. Ngoài ra, nồng độ insulin cao trong máu cũng là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của các khối u tại cơ quan này. Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao gấp 1,5 lần so với những người có cân nặng bình thường.
Tnh trạng béo phì và các hội chứng chuyển hóa có thể làm tăng nguy cơ sỏi mật đặc trưng bởi viêm túi mật mãn tính. Sỏi mật là một trong những yếu tố dẫn đến ung thư túi mật.
So với những người có cân nặng bình thường, những người thừa cân có nguy cơ phát triển ung thư túi mật cao hơn khoảng 20% và những người béo phì có nguy cơ cao hơn 60%. Phụ nữ có nguy cơ phát triển ung thư túi mật cao hơn nam giới. Điều này có thể do tác động xấu của hormone sinh dục nữ đến chức năng túi mật và gan bài tiết mật.
Ngoài 5 loại ung thư trên, người béo phì còn có nguy cơ cao mắc nhiều loại ung thư khác cao hơn rất nhiều so với người thường như ung thư nội mạc tử cung, dạ dày, gan, thận, u màng não, u đa tủy...
Bình luận