Khoa học thế giới giải được bài toán hóc búa nhờ món nem chua của Việt Nam

Là quốc gia sở hữu nền ẩm thực tương đối độc đáo, nhưng có những món ở Việt Nam khiến người nước ngoài phải "sửng sốt" trước cách mà chúng ta chế biến và tiêu thụ chúng. Điển hình trong đó là món nem chua. Bởi với nhiều người nước ngoài, món ăn này thực chất là thịt sống. Cùng với khí hậu nóng ẩm dễ khiến vi khuẩn sinh sôi, nhưng người Việt lại có thể được ăn một cách ngon lành mà không gây hại cho cơ thể.

Cũng chính điều này đã truyền cảm hứng cho các nhà khoa học tại RMIT quyết định thực hiện một nghiên cứu chuyên sâu về món ăn này. Người dẫn đầu nhóm nghiên cứu này là Giáo sư Andrew Smith và Tiến sĩ Bee May. Kết quả họ phát hiện thấy một "hợp chất diệt khuẩn tự nhiên" trong nem chua, thuộc nhóm bacteriocin, điều này đã làm chính các nhà nghiên cứu vô cùng kinh ngạc.

Theo đó, như các cuộc thử nghiệm mà nhóm này đã thực hiện, cho thấy hợp chất trong nem chua có tác dụng tiêu diệt các loại vi khuẩn cạnh tranh, kể cả vi khuẩn có khả năng tồn tại trong tủ lạnh và sống sót sau khi bị đóng băng - Listeria.

Đáng chú ý, đặc tính của loại vi khuẩn này có tính khả dụng cao, khi gần như không màu, không mùi, không vị, không gây hại cho cơ thể và tồn tại một cách rất bền vững. Nói về phát hiện này, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết: "Bacteriocin tạo ra các lỗ trên màng của vi khuẩn cạnh tranh, khiến các chất trong tế bào của mục tiêu bị rò rỉ ra ngoài - cơ chế này giúp tiêu diệt vi khuẩn một cách hiệu quả".

Hợp chất tự nhiên trong nem chua được đặt tên là Plantacyclin B21AG, thậm chí hoạt động hiệu quả hơn cả chất từng được đưa ra thị trường vào thập niên 1960 làm chất bảo quản thực phẩm có tên là Nisin. Tiến sĩ Elvina Parlindungan của nhóm nghiên cứu cho biết, sử dụng bacteriocin làm chất bảo quản thực phẩm đồng nghĩa với việc đang dùng chính vũ khí của vi khuẩn để chống lại chúng.

Theo lời nhận xét này, món nem chua của Việt Nam có thể đang nắm giữ lời giải đáp cho 2 bài toán hóc búa: Các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa và tình trạng lãng phí thực phẩm. Bởi món ăn này có thế chính là "chìa khóa" cho công nghệ bảo quản thực phẩm tự nhiên và an toàn.

Nhất là khi trên thế giới tình trạng lãng phí thực phẩm đã trở thành một vấn nạn, khi mỗi năm gây thiệt hại xấp xỉ 680 tỷ USD. Đồng thời còn tạo ra 8% lượng phát thải nhà kính trên toàn thế giới và làm lãng phí gần 25% lượng nước sử dụng trong nông nghiệp.

Trong khi đó, mỗi năm các bệnh do đường ăn uống như Listeria và Salmonella gây ảnh hưởng tới hàng triệu người trên thế giới, thậm chí đối với những đối tượng dễ tổn thương như phụ nữ mang thai, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch bị suy yếu, bệnh này còn nguy hiểm tới tính mạng. Chính vì vậy, nhờ các phát hiện từ nghiên cứu của các nhà khoa học nói trên, cũng kỳ vọng rằng những hợp chất tương đồng có thể sẽ trở thành một loại thuốc kháng sinh tự nhiên dành cho con người trong tương lai.