Bộ GD-ĐT nói gì về khoản vay 16 triệu USD làm sách giáo khoa

Theo tập hợp kiến nghị của cử tri gửi đến trước và sau kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa 14, nhiều nội dung liên quan vấn đề sách giáo khoa (SGK) mới đã được đề cập, trong đó có việc giá SGK quá cao và một khoản vay 16 triệu USD từ Ngân hàng Thế giới để biên soạn thêm bộ SGK phổ thông.

Đề nghị đưa giá SGK vào danh mục bình ổn giá thị trường

Cử tri các tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Ninh Bình, Bắc Giang... có chung nhận định, lo lắng về giá SGK mới quá cao. Cụ thể, các bộ sách lớp 1 mới đều có mức giá cao gấp 3 lần so với giá sách lớp 1 cũ. Một số cử tri đề nghị không nên tăng giá SGK, tránh gây áp lực chi phí cho người dân vì hiện nay công tác phổ cập giáo dục đang được nhà nước quan tâm, đẩy mạnh. Cử tri cho rằng cần phải kiểm soát chặt chẽ giá, đề nghị giảm giá sách, thiết bị giáo dục; đưa giá sách vào danh mục bình ổn giá thị trường.

Xung quanh vấn đề này, đại diện Bộ GD-ĐT cho biết, đã có nhiều văn bản chỉ đạo các nhà xuất bản kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, tiết kiệm chi phí để hạ giá thành, giảm tối đa giá nhằm mục tiêu bình ổn giá, hỗ trợ người học theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Sau nhiều lần rà soát, giá của các nhà xuất bản đã giảm từ 5 - 18% theo giá bìa từng cuốn, nhưng vẫn cao hơn so với bộ sách cũ, do một số nguyên nhân khách quan như: số đầu sách nhiều hơn so với bộ SGK cũ, cụ thể bộ sách mới thêm 5 môn học bắt buộc là đạo đức, âm nhạc, mỹ thuật, giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm; giá sách gồm cả chi phí biên soạn, biên tập bản thảo, dạy thực nghiệm, nhuận bút lần đầu, khổ sách lớn hơn, in màu nhiều hơn...

Bộ GD-ĐT cho rằng việc quản lý giá SGK theo cơ chế kê khai giá như hiện nay sẽ có thể dẫn đến hiện tượng mức giá cao, thấp khác nhau, tạo tâm lý bất ổn cho phụ huynh và học sinh, trong khi đó SGK thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu, ảnh hưởng đến an sinh xã hội, đặc biệt với người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn, nên nhà nước cần có giải pháp cấp bách để điều tiết giá.

Bộ có nên biên soạn SGK bằng ngân sách?

Một số cử tri bày tỏ sự bức xúc trước thông tin Bộ GD-ĐT sử dụng vốn vay 16 triệu USD của Ngân hàng Thế giới để biên soạn thêm bộ SGK giáo dục phổ thông, trong khi đã có 5 bộ SGK lớp 1 được Bộ tổ chức thẩm định và phê duyệt.

Cử tri cho rằng việc biên soạn bộ SGK riêng của Bộ là không cần thiết, gây lãng phí lớn, làm ảnh hưởng đến chủ trương xã hội hóa giáo dục.

Bộ GD-ĐT cho rằng: Theo thiết kế, khoản kinh phí để triển khai tổ chức biên soạn một bộ SGK và thẩm định các SGK là 16.068.150 USD (15.068.150 USD vốn vay Ngân hàng Thế giới và 1 triệu USD vốn đối ứng), bao gồm: bồi dưỡng, tập huấn cho tác giả SGK, thuê chuyên gia tư vấn quốc tế về biên soạn SGK, thuê tư vấn trong nước biên soạn một bộ SGK, tổ chức trại biên soạn và thẩm định các bộ SGK, thực nghiệm SGK; biên soạn SGK song ngữ tiếng Việt - tiếng một số dân tộc ít người một số môn học cấp tiểu học; biên soạn và thử nghiệm SGK điện tử.

Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cho biết đến thời điểm này việc tổ chức việc biên soạn một bộ SGK đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông mới từ lớp 1 đến lớp 12 (gồm 137 đầu SGK), sử dụng kinh phí từ nguồn vốn vay chưa thực hiện được.

Bộ GD-ĐT đã 2 lần tổ chức đấu thầu tuyển chọn tác giả để tổ chức biên soạn SGK lớp 1 để triển khai thực hiện từ năm học 2020 - 2021 theo quy định, tuy nhiên việc tuyển chọn tác giả SGK chưa thực hiện được. Do vậy, khoản kinh phí này vẫn trong tài khoản của Ngân hàng Thế giới.