Cùng với lễ Tất niên, lễ cúng giao thừa, lễ cúng sáng mồng Một, lễ hóa vàng là tập tục quan trọng không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền.
Hóa vàng là nghi lễ đốt hóa tiền vàng, vàng mã cùng mâm cơm tiễn ông bà tổ tiên về âm cảnh sau những ngày sum vầy bên con cháu. Sau khi làm lễ hóa, các của ngon vật lạ, mâm ngũ quả dâng lên bàn thờ từ chiều 30 Tết sẽ được hạ xuống để phát lộc cho con cháu trong nhà.
Lễ hóa vàng là lễ cúng lớn nhất trong các lễ cúng ngày Tết Nguyên đán, thể hiện tấm lòng thành của con cháu dâng lên gia tiên tiền tổ, cầu mong một năm mới an lành, may mắn, vạn sự như ý, con cháu đi xa được phù hộ độ trì.
Lễ hóa vàng được tổ chức rất long trọng ở miền Bắc, đặc biệt là vùng đồng bằng Bắc bộ. Tại một số địa phương, lễ hóa vàng được kết hợp cùng với lễ giải hạn, gọi là cúng đầu năm.
Trước đây, ngày Tết chỉ kéo dài khoảng 5 ngày, nên lễ hóa vàng thường được làm vào ngày mồng 3 Tết. Tuy nhiên ngày nay, do kỳ nghỉ Tết kéo dài 9-10 ngày, lễ hóa vàng có thể diễn ra muộn hơn tới mồng 5, thậm chí mồng 6-7 Tết.
Ngược lại, một số gia đình ít con, con cái đã lập gia đình, lễ hóa vàng có thể tổ chức sớm hơn vào ngày mồng 2 Tết để con cái sang bên nhà nội/ngoại hay đi du lịch.
Tết Nhâm Dần 2022, gia chủ có thể lựa chọn ngày phù hợp với gia đình và lịch trình của con cháu để thực hiện nghi lễ hóa vàng. Thời gian tốt nhất là từ ngày mồng 3 đến mồng 8 Tết.
Năm 2022, mùng 3 Tết rơi vào thứ Năm (tức ngày 3/2 Dương lịch). Các khung giờ tốt để làm lễ cúng hóa vàng trong ngày mùng 3 Tết gồm: Giờ Thìn (7h-9h), giờ Ngọ (11h-13h), giờ Mùi (13h-15h), giờ Tuất (19h-21h)
Bên cạnh đó, một số ngày giờ đẹp khác có thể làm mâm cúng hóa vàng như sau:
Mùng 4 Tết Nhâm Dần, giờ đẹp trong ngày: Mão (5h-7h), Ngọ (11h-13h), Thân (15h-17h), Dậu (17h-19h).
Mùng 5 Tết Nhâm Dần, giờ đẹp trong ngày: Mão (5h-7h), Tỵ (9h-11h), Thân (15h-17h), Tuất (19h-21h).
Mùng 8 Tết Nhâm Dần, giờ đẹp trong ngày: Thìn (7h-9h), Tỵ (9h-11h), Thân (15h-17h), Dậu (17h-19h).
Mâm lễ cúng hóa vàng cũng giống như các mâm cúng ngày Tết khác, có thịt gà luộc, xôi gấc, giò chả, bánh chưng, nem rán, canh măng... Các gia đình cũng có thể tùy ý dâng mâm cúng chay hoặc mặn. Ngoài ra cần chuẩn bị thêm nhang đèn, tiền vàng, vàng mã, hoa tươi, trầu cau, trà nước...
Một số địa phương còn chuẩn bị thêm 2 cây mía đặt hai bên ban thờ với ý nghĩa để các cụ chống đi cho đỡ mỏi hoặc có thể sử dụng để gánh các đồ cúng về trời.
Gia trưởng trong nhà sau khi đọc sớ, chờ nhang cháy hết 2/3 thì đem tiền vàng, vàng mã ra sân hóa, hóa xong thì vẩy một chút rượu với quan niệm giúp tổ tiên nơi âm cảnh được mát mẻ.
- Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, Chư vị Tôn thần
- Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
- Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng giêng năm …………………
Chúng con là: ……………………………tuổi………………
Hiện cư ngụ tại ……………………………………………….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
*Mọi thông tin trong bài chỉ có tính chất tham khảo!
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
(Theo văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB VHTT)
Bình luận