Bộ sách Ký ức Đông Dương: Việt Nam - Campuchia - Lào được ấn hành tháng 6/2020 vừa qua tiết lộ nhiều hình ảnh quý hiếm từ kho lưu trữ ảnh liệu của Viện Viễn Đông Bác Cổ (EFEO). Đây là ấn bản đầu tiên có 3 ngôn ngữ: Việt - Anh - Pháp.
Không chỉ phản ánh lịch sử hình thành và phát triển của Viện Viễn Đông Bác Cổ qua các giai đoạn lịch sử, bộ ảnh còn tiết lộ các chi tiết về văn hóa - tự nhiên, con người, tôn giáo, lễ hội và truyền thống… của Đông Dương. Trong số đó, nổi bật là những bức ảnh hiếm hoi phản ánh đời sống sinh hoạt của người Việt Nam từ hàng trăm năm trước.
Cùng chiêm ngưỡng những hình ảnh đời sống người dân Việt Nam từ 100 năm trước đây:
Bức ảnh trên được chụp vào năm 1926 tại Huế. 5 vị quan trong ảnh đang mặc lễ phục thiết triều với áo dài và mũ cánh chuồn.
Ảnh chụp bốn kỵ binh trong đội kỵ binh Hà Nội vào năm 1908. Vốn dĩ quân đội phong kiến Việt Nam không có kỵ binh, tuy nhiên từ khi Pháp xâm lược thì bổ sung đội quân này vào bộ binh. Trang phục của lính kỵ binh vì thế cũng theo lối phương Tây. Các con ngựa được gửi từ Pháp sang huấn luyện, song do không hợp phong thổ, số ngựa chiến chết rất nhiều.
100 năm trước, hát xẩm còn rất phổ biến tại Việt Nam. Cặp vợ chồng nhà xẩm tìm đến những khu chợ đông đúc, trải chiếu, đặt nón mê xin tiền, chồng đàn, vợ phách.
Đầu thế kỷ XX, thú chơi tranh dân gian ngày Tết là một nếp sinh hoạt không thể thiếu. Vì thế, tranh dân gian phát triển rất mạnh mẽ, đặc biệt phổ biến rộng rãi tại miền Bắc với nhiều chủ đề đa dạng, cả tôn giáo lẫn thế tục. Tranh dân gian ở Phố Hàng Trống được biết đến đặc trưng với kiểu rập độc nhất với màu đen, sau đó được tô màu đỏ và đôi khi điểm thêm các ghi chú bằng bút lông, nổi bật hơn so với các thể loại tranh khác.
Hình ảnh một thầy cúng đang đứng sau hai người đàn ông ngồi gọi hồn trước cây đa ở Viện Viễn Đông Bác Cổ. Đồ cúng được bày sẵn trên hai chiếc bàn đặt dưới gốc gây. Được biết, cây đa cổ thụ trăm tuổi này hiện nay vẫn còn trước Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, tên trước đây là bảo tàng Louis Finot.
Hàng chục năm trước đây, khu phố cổ Hà Nội được xem là nơi tập trung nhiều hoạt động nghề nghiệp nhất, có thể kể đến là Hàng Dầu, Hàng Muối, Hàng Bông, Hàng Vải, Hàng Buồm, Hàng Thiếc, Hàng Than, Hàng Mành... Mỗi tên phố gắn liền với nghề nghiệp xưa được kéo dài sử dụng cho đến tận bây giờ.
Hình ảnh đàn trâu đang ngâm mình dưới ao là hình ảnh quen thuộc của đồng bằng Bắc bộ, kéo dài đến tận thập niên 80, 90.
Trước đây, khi chưa có sự xuất hiện của đèn điện thì nghề ép dầu đóng vai trò rất quan trọng trong các ngành nghề thủ công của người dân Việt thời đó. Nhìn qua có vẻ sơ sài nhưng kiểu ép dầu bằng chêm này rất hiệu quả và được áp dụng vào nhiều ngành nghề khác nhau. Người thợ sẽ nghiền nát bã hạt, rang sơ qua rồi cho vào một cái khoang nằm giữa hai vật chèn bằng gỗ. Những vật chèn này được gắn một cái vồ tạo lực mạnh và dầu chảy qua một cái khe được làm sẵn.
Bình luận